INTERVISTA ME GAZETEN SOT, 28 SHTATOR 2014

Z. Rama, në Shqipëri është rikthyer një debat i kahershëm për rishikimin e historisë. Periudhat e dominuara nga Ahmet Zogu dhe Enver Hoxha janë kthyer në mollë sherri mes dy kampeve politike. Cili është qëndrimi juaj?

Nuk eshte problemi se duan me me vue në vend historinë e të vërtetën por se duan me mbajtë bashkë kampet e mbështetësve politikë. Burimi i legjitimitetit të secilit grup është I lidhur me kohën kur kontrollonin shtetin ose kur u persekutuan. E kështu, duke I mbajtur sherret e ndezura, kujtesën e gjallë dhe ndasitë të hapura, paria e Tiranës sundon si don vetë, edhe pse pakicë, edhe pse një përzierje e frikshme prirjesh e morali që nuk ka të bëjë gjë me shqiptarët. Këta janë pjesë e oligarkisë klanore shqiptare e cila nuk ka asnjë besnikëri ndaj asnjë grupi e as ndaj një sistemi vlerash. Besnikëria e tyre është ndaj kuletës së vet. Por kjo ndasi iu shërben me mbajtë tufën e mbështetësve bashkë.

Mendimi im është se ne duhet të shohim nga e ardhmja. Ajo është që na bashkon e gjithcka tjetër na ndan. Këto dy modele qeverisjeje kishin tepri të mëdha e mangësi të dallueshme lehtë e që kanë shkaktuar shumë plagë në shoqëri. Cila është e ardhmja që na duhet përtej këtyre modeleve???? Kjo është pyetja themelore e politikës shqiptare sepse në zgjidhjen që duhet bërë, do të gjindet edhe formula për të shëruara këto plagë e për të bërë bashkë shqiptarët.

-A duhet rishikuar historia, kush dhe në ç’mënyrë duhet të rishkruhet?

Po duhet rishikuar, historitë rishikohen gjithmonë, sepse e shkuara rivlerësohet nga prioritetet e kohës dhe nga objektivat e të ardhmes, mirepo kjo nuk bëhet me vendim qeverie. Cdo rishikim i historisë është politik sepse duhet me I shërbye dikujt, dhe ata që e bëjnë janë shpesh hapur nën kontrollin e sundimtarëve të radhës. Ne do ta mësojmë historinë tonë kur ta shohim nga prizmi I shtet-kombit dhe nga ajo që kemi bërë apo keq në rrugën tonë e historinë tonë të gjatë në lidhje me shtet-kombin. Shihni se cka kanë bërë izraelitët e të tjerët, tani edhe koreanët, kinezët, etj. që kanë shtet-kombe të suksesshme. Pa modesti, do të kisha thënë se me dizertacionin tim e kam bërë një përpjekje të tillë për të analizuar se si janë sjellur shqiptarët me shtetin e me kombin gjatë historisë se tyre, duke dhënë edhe gjykime për periudha të diskutueshme, dhe jam I bindur se ato vite pune intensive nuk më kanë shkuar kot. Por kur ta shohim historinë e shqiptarëve si të një kombi, sic kam bërë unë, atëherë do të kuptojmë më mirë se ku kemi vepruar drejt, ku kemi gabuar dhe në lidhje me pyetjen që bëni më lart, do të mund ët gjykojmë edhe figurat tona historike. Ky do të jetë edhe standarti I gjykimit për punën e tyre.

-Klasën politike shqiptare, ju e quani paria sunduese e Tiranës, e cila ka trajtën dhe konturet e një organizate mafioze. A ka mundësi që paria e Tiranës të reformohet dhe transformohet, në funksion të qytetarëve?

Kështu si është sot jo sepse është një grup kompakt, criminal, me një interest ë vetëm, pasurimin me cdo kusht e me cdo mënyrë me gjakun e me djersën e shqiptarëve si grupi më gjakpirës e parazit që mund të bëhet. Paria mund të transformohet vetëm kur të pranojë shtërngesat që I imponohen nga shteti dhe nga interesi I përbashkët I kombit, një shtet ligjor, modern, në shërbim të kombit e të qytetarëve. Nuk do të importojmë njerëz nga Kina, por këta jemi, edhe me këta duhet punuar, por duhet që të mbrrihet vendosja e konsolidimi i shtet-kombit. Cdo strukturë tjetër nuk iu shërben shqiptarëve, dhe pikërisht ky është problem që kemi. Duke dalë nga një shtet ekstremist, këta refuzojmë cdo lloj shteti dhe janë kriminalizuar tërësisht. Mirëpo, pot ë vihen të punojnë në struktura të caktuara edhe do të jenë këta më mirë, edhe ne do të jemi më mirë. Duhet ky ekuilibër që sot mungon, që populli nuk e pranon edhe pse I shërben më shumë se gjithcka tjetër, dhe që paria e lufton me të gjithë mënyrat sepse nuk ka ndjenjnë e shërbimit public e kombëtar.

-Z. Rama, një vit pas largimit nga pushteti, Partia Demokratike, tashmë në drejtimin e Lulzim Bashës, ka mbajtur Kuvendin Zgjedhor, ku do të zgjedhë forumet e larta drejtuese. Si e vlerësoni ju këtë proces?

PD është një shportë karavidhesh politike që përdor militantët e njerëzit që urrejnë sistemin e mëparshëm dhe këta që janë të lidhur me nomenklaturën e mëparshme. Mirëpo PD është partia e Sali Berishës dhe e Trustit të Gështenjave të Tropojës që me shumë aftësi po mban bashkë klanin e vet dhe klanet mafioze locale. Po mundohettë shitet si opozita e sikur ka bërë kthesë mirëpo cfarë kthese? Këta janë të gjithë të inkriminuar deri në thembra nga vjedhja e krimi që kanë bërë gjatë kohës që ishin në krye të shtetit. Në lidhje me Bashën, nuk ka rëndësi se cfarë kapaku I vë tenxheres kur brenda ka corbë të prishur e kur tenxherja e kapaku janë nga I njëjti material dhe të kontrolluara nga krimi. PD është pjesë e të shkuarës, nuk ka të ardhme dhe roli I saj është me mbajtë peng opozitën e vërtetë që nuk është ende e organizuar si duhet por që është e domosdoshme që të krijohet si nevojë e kohës.

-Si e shihni ju rolin e Sali Berishës në këtë fazë të ristrukturimi të Partisë Demokratike? A është Basha kryetari real i PD?

Sali Berisha është shpirti I PD-së dhe krietari I përjetshëm I saj. Si të humbë zgjedhjen në Tiranë, pavarësisht nga loja që mund të bëjë me Metën e të tjerë, BAsha është I djegur politikisht. Saliu nuk lejon që BAsha të bëjë lojën që bëri Edi Rama me Fatos Nanon. Në PS ka individë që përfaqësojnë klane, e në PD ka individë që I janë bashkëngjitur një klani.

-Cili është komenti juaj për listën e kandidatëve për forumet e larta të PD? Ra në sy Jamarbër Malltezi dhe personazhe të lakuar për korrupsion.

Disidenti I djathit, Jamarbër Malltezi, është kryetari që po përgatitet të trashëgojë PD-në. Nuk ka dyshim që me kohë Saliu do të punojë fort që PD të bëhet besnike personale e disidentit të djathit.

-A ka lidhje e djathta shqiptare sot me idealet, ëndrrat dhe aspiratat e Lëvizjes së Dhjetorit ’90?

LSSH ka pasur shumë individë me aspirata të ndryshme dhe që morën rrugë të ndryshme, prandaj shumëkush flet me sinqeritet për idealet e LSSH. Mirëpo, gjykimi im është se në lidhje me atë që arriti, dhe me atë që kam besuar e kam ëndërruar unë, për shkak të këtyre bindjeve kam dhënë dorëheqjen nga Komisioni Nismëtar I PD-së (e duan s’duan këta, unë jam ai që e ka nisur atë parti), PD nuk ka asgjë të përbashkët me Lëvizjen Studentore. Ideali im ka qënë shtet-kombi, dhe demokracia si formë e zgjedhjes së një udheqjeje politike në atë shtet. KËmi dashur të ruajmë shteti, të bashkojmë kombin, tiu japim të drejtat atyre që nuk I kishin dhe të ndërtonim një shtet normal duke mos përsëritur gabimet e të shkuarës dhe të të tjerëve. Ajo aspiratë është e vonuar por nuk është asnjëherë jashtë kohës sepse ajo është zgjidhja e vetme që iu shërben të gjithëve.

-Pse themeluesit e PD, nuk rigrupohen për të projektuar një lëvizje të re politike në Shqipëri?

Pse duhet të rigrupohen??? Ajo që I bën njerëzit bashkë nuk ëhtë rrugëtimi apo ndodhja bashkë në një moment të caktuar. Ajo që I bën bashkë është ideologjia, bindjet poltiike, pa dallim kohe, brezash, apio përvojash politike. Ajo që duhet është besnikëria ndaj idealeve të Rilindjes Kombëtare, shtet-kombit, vlerave që na bëjnë shqiptarë e njerëz të respektueshëm, respekti për tjetrin, ndërtimi I strukturave të shërbimeve shëndetësore, të edukimit, të mbrojtjes, të kulturës që iu shërbejnë të gjithë shqiptarëve, ndërtimi I një sistemi të ekonomisë së tregut të institucionalizuar me mbrojtje për biznesin e për punëtorin që duhet të jetojë me dinjitet në vendin e vet, me punën e vet.

-Si e vlerësoni ju idenë e zgjedhjes së një guvernatori të huaj në krye të Bankës së Shqipërisë?

Një shenjë tjetër të krimit politik të parisë. Kemi mjaft njerëz të zotë që janë profesionistë të aftë të bëjnë këtë detyrë, edhe më mirë se të huajt. Por kjo është një përpjekje tjetër për të minuar cdo mundësi që na lejon të vëmë kontrollin që duhet mbi ekonominë e paranë. Këta nuk e shohin veten si kapitenë të ekonomisë shqiptare por si pjesë të strukturave te ekonomisë ndërkombëtare dhe prandaj janë kaq vdekjeprurës për ne.

-A shihni ju një ngjashmëri mes vrasjes së Azem Hajdarit, “aksidentit” të Kota Trebickës, “aksidentit” të Sokol Olldashit, vrasjes së Artan Santos dhe rrëzimit të Ardian Fullanit?

Normal, të gjitha ishin vrasje të hapura mafioze, të mbuluara nga paria e Tiranës, që I shërbyen asaj, dhe që kishin të përbashkët paranë. Azemi mori nja gjashtë milionë marka, Olldashi humbi miliona e nuk iu jepte zgjidhje detyrimeve që kishte, Santos I doli skema dhe prishi pazaret, Fullani do të mbrohet sepse di shumë e Kosta I shkretë që I plasi ciftja 10 metra nga fuoristrada, mendonte se do të mund të merrte pjesën e vet nga pazari qindramilionësh. Mirëpo, hienat janë kanibale, ata hanë jo vetëm prenë, por edhe njëri-tjetrin, dhe kjo është ekzakt ajo që bën edhe paria e Tiranës.

INTERVISTE ME GAZETEN TELEGRAF 21 GUSHT 2014

Si i vjen vendlindja një shqiptari të larguar? Si e përjetoni Shqipërinë në distance?

Për të larguarin, mëmëdheu është nëna dhe nëna nuk mundet me kenë kurrë e keqe. Unë shqiptar jam, nuk mundem me u ba tjetër, sado mirë që të ndjehem si individ dhe sado mirënjohës që i jam vendit ku jetoj. Në Shqipëri më rrin mendja sepse guri është i rëndë në vend të vet, sepse kam familjen, por edhe pse, me moshë, njeriu e kerkon vendin e vet. Shtetin shqiptar unë e shoh me dhimbje të madhe, si vendin e mundësive të mëdha që u shpërdoruan dhe të shanseve që u humbën qëllimisht e shumë keq nga paria sunduese e Tiranës. Rruga që duhej të ndiqej duhej të vendoste themele të shëndosha politike e shoqërore në mënyrë që brezat e rinj e të ardhshëm të mund të kishin atë siguri, stabilitet, mbrojtje e përkujdesje që e meritojnë. Mirëpo këta ishin tejet të vegjël e të deformuar dhe menduan e mendojnë vetëm për vete dhe rrethet e tyre. Edhe më keq, këta ecin me parimin “hajt ta shtyjmë sa ta shtyjmë.” Por, tre armiqtë kryesorë që nuk na lënë me ecë në rrugën e duhur janë, NJERIU i zvetënuar, në një shoqëri të pamoralshme; QEVERITARI i korruptuar me një shoqëri të nënshtruar; dhe SISTEMI I ndërtuar për të përfituar pakicat e papërfillshme e të huajt që i përdorin këto veglat e parisë si marioneta të veta. Tani që këta kanë dështuar vazhdojnë e thonë se “nuk bëhet më ky vend.” Por, ndryshe nga shumë të tjerë, unë besoj se Shqipëria mund të bëhet e do të bëhet. Shqiptarët e kanë vitalitetin, mencurinë, dëshirën e vullnetin me ndrrue rrugën e të keqes dhe me punue për të ardhmen që meritojmë. Pra, unë e përjetoj me shumë shpresë e besim tek e ardhmja dhe brezat që vijnë.

Ngjarjet e rënda në Shqipëri nuk paskan të sosur. Besoj se jeni njohur nëpërmjet medieve me skandalin më të fundit, atë ku një punonjës i Zyrës së Punës i deputetit socialist Koço Kokëdhima në Sarandë i kërkoi një qytetareje të ve t’i gjente punë në këmbin të marrëdhënieve seksuale me të bijën 14 vjeçe, pra minorene. Cili do të ishte komenti juaj për këtë ngjarje të rëndë, a do të shërbente ky rast për një reflektim total të Shtetit shqiptar për të pastruar njëherë e mirë administratën nga ai që u quajt “pedofilizim” i administratës shtetërore?

Si ky rast ka sa të duesh, dhe dallimi është se “këtij deshën t’ia rrasin,” e për të tjerët heshtin. Po nuk pastrohen punet me fshese e me propagandë mediatike, sepse ashtu pluhuri, edhe në një dhomë të thjeshtë, thjesht lëviz nga nje vend ne tjetrin. Problemi është se jemi kalbur nga brenda. Do ikë njëri, do vijë tjetri, puna është se kjo sjellje që I lejon abuzuesit të dalin mbi ligjin është bërë rrugë e metodë pune e jetese. Nuk ka dyshim që të gjithë shoqëritë ka njerëz që janë “drunj të shtrembër” mirëpo shteti shqiptar tashmë është bërë shteti i eunukëve dhe kopukëve dhe po vazhdon të prodhojë tipa të tillë të zvetënuar nga të gjithë anët. Struktura që do të ndrrojë kahjen është shteti dhe ligji I fortë. Frika e ligjit I ban edhe më të rrezikshmit me u përmbajtë e mos me guxue me ba krime. Prandaj ajo që na duhet ne është vendosja e një standardi që nuk mund të shkelet pa një dënim maksimal e të pamëshirshëm. Një shtet që nuk mbron fëmijët, të varfërit, dhe të pambrojturit është shtet I kthyer në instrumentin e krimit sepse kjo është edhe detyra e parë e shtetit. Shkurt, keta duhet me i varë tek dera e shtëpisë së tyre edhe ata që sillen si nuk duhet po ashtu. Atëherë do ta shohim se si do të sillen të tjerët dhe këta që I komandojnë. Mirëpo, si e kam shpjeguar edhe në librin tim Përrallat e Tranzicionit Shqiptar, këta janë ata që i duhen më së shumti dhe që I shërbejnë parisë sunduese të Tiranës. Nuk e vënë ligjin që duhet sepse kanë frikë edhe hijen e tyre nga krimet e panumërta që kanë bërë e që bëjnë dhe sepse janë thjesht vegla të krimit.

Supervjedhja në Bankën Kombëtare të Shqipërisë e 713 milion lekëve, (e tipit të filmave në Hollivud), një skandal i përmasave që rrezikoi deri edhe sigurinë kombëtare financiare, tronditi e shokoi opinionin mbarëshqiptar. Guvernatori nuk luajti vendit. Si e shpjegoni qendrueshmerine e këtij shtetari e qytetari që ka bërë të heshtë politika?

Shiko, askush nuk e din se si është vjedhë, sa është vjedhë, kush e vodhi, sa kohë zgjati e me rradhë. Këto numrat që jepen janë si cmimi I teshave të Gabi… E vë kaq cmimin sepse kaq mund të paguash ti dhe kaq “e ha pazari”. Të gjithë japin shfaqje për mediat, sepse duan të mbyllin sherrin në mes të vetes, “vrasësit erdhën nga jashtë” edhe kur flasin shqipen e kulluar, dhe në këtë rast paratë shkuan në kazino, mirëpo ka një system shumë të sofistikuar vjedhjeje që nuk e prek njeri…. por të vërtetën e dinë vetëm ata që sundojnë dhe që e shohin se po plas qelbi I krimit gjithkund. Zotnia në fjalë është pjesë integrale e parisë së Tiranës, I lidhur me mijra fije me kupolën kriminale që na sundon, dhe nuk do të preket sepse po u prek ky, hapet thesi I krimit e nuk dihet se cfarë gjarpërinjsh na dalin e cfarë sherresh happen midis palëve të parisë. E pastruan Artan Santon, dhe kjo nuk ishte e rastësishme dhe e palidhur me cka po ndodh edhe me Bankën që duhej të ishte e Shtetit shqiptar, por që dikush po lufton fort ta vërë edhe më shumë nën kontrollin e vet. Kjo është mafia kriminale politike që na sundon dhe ky është pjesë e parisë. Këta do të heshtin, qeveri dhe opozitë, sepse janë dy duart e të njëjtit trup, dhe sepse kanë frikë se iu plas sherri diku tjetër, mirëpo e vërteta shihet qartë. Në një vend hajnash, bankieri është hajni më i ndershëm, edhe kur thuhet se ka vetëm katër vite që vjedh, sepse vjedh më shumë se të gjithë dhe sepse nuk të fut dorën në xhep, edhe pse nuk vjedh kurrë vetëm.

Në Shqipëri politika edhe këtë herë nuk u bë bllok kundër kësaj dukurie, por bllok për ta politizuar fenomenin, secila palë për interesat e veta, secila palë për të fituar pikë. Mund të thuhet se kjo është efekt i imazhit turbullues i pushtetit që merret ose i pushtetit që mund të ikë nga duart I cili nuk lejon të gjykohet me qetësi, jashtë politizimit, jashtë interesit politik të ditës?

Shiko, këta grinden kur iu preken interesat por janë në tavë të gjithë bashkë. Ndryshe, këta I bëjnë bashkë të gjithë poshtërsitë e pisllëqet e imagjinueshme dhe mandej japin shfaqje të Enjten kur dalin e bëhen palaco estrade kooperativiste. Politika e Tiranës është thjeshtë me iu hedhë hi syve njerëzve, kinse po bëjmë sherr sepse si thonë kavajasit, “mos ha tek fiku im”. NË fakt këta janë të gjithë bashkë në një thes, dhe të kontrolluar prej dikujt tjetër. Mirëpo, kur I fut gjarpërinjtë ne thes, cfarë bëjnë? Do grinden për të ngrënë cka mund të hahet, dhe kur nuk kanë cfarë të hanë, do të hanë njëri tjetrin. prandaj edhe këta janë të gjithë bashkë, kundër shqiptarëve, dhe në shërbim të atyre që nuk ua duan të mirën shqiptarëve.

Në rast se një skandal i tillë do të ndodhte në Banken Qëndrore të Amerikës, cili do të ishte reagimi i shoqërisë ameriake, i shtetit amerikan, i politikës amerikane?

SHBA është vend me ligje. PArdje, Guvernatori I Teksasit, që është kandidat I mundshëm për president, shkoj në gjykatë për një fjalë që I kishte thënë një zyrtari të zgjedhur. Ka pasur raste të tilla edhe këtu, por drejtësia këtu nuk ka shumë mëshirë për këtë nivel krimi dhe ligji sundon.

Meqenëse jemi duke folur për administratën shtetërore, a ju ka rënë në sy fakti se, megjithse është folur se po punohet për një modernizim të saj, pra për një administratë të shtetit, në shërbim të qytetarit, ajo mbushet e zbrazet me militantë partiakë, me njerëz të farefisnisë? Përse kaq i fuqishëm ky nepotizën?

Po nuk ka rrugë tjetër. Në një vend ku e vetmja rrugë pasurimi, dhe e vetmja rrugë e ruajtjes së pasurisë është përmes shtetit, gjithkush kërkon sigurinë që të jep një punësim I tillë. Dikur kishim planet pesëvjecare ku thuhej se do të ndërtohej kjo e ajo. Tani kemi zgjedhjet katërvjecare, kur fitimtarët e dinë se kaq kohë kanë me vjedhë sa më shumë dhe me u bë rehat, edhe për shtatë breza ata dhe familja e tyre. Mirëpo, në shpërbërjen e shtetit, ka dalë e fortë struktura katundare dhe klanore, dhe ata që kontrollojnë votat, I këmbejnë për vende pune. Tani edhe partitë nuk kanë fare ndrojtje dhe bëjnë deputet kë munden e kë gjejnë në rrugë vetëm që të mund të mbledhin votat. Si kanë shkuar punët, gjërat do të shkojnë edhe me keq sepse njerëzit nuk I janë më besnikë shtetit e kombit por fisit, rrethit dhe kuletës, dhe rruga e vetme me mbrritë qëllimet është nepotizmi. Me kohë do të bëhet edhe me keq sepse do të vazhdojë të fuqizohet roli I familjeve mafioze e kriminale. Shtet-kombi dhe forcimi i tij është celësi, zgjidhja, dhe e vetmja rrugë për të dalë nga kjo gjendje. Zgjidhja është me pasë: SHTET me Legjitimitet, SHOQERI me Moralitet dhe SHQIPTAR me Dinjitet. Atëherë do të vihemi në rrugën e mbarë.

Përse e kanë të vështirë të japin dorëheqjen politikanët dhe pushtetarët tanë? Mos vallë ky akt është i lidhur me formimin e tyre, me kulturën, me traditën, me historinë e pakët shtetit shqiptar (100 vjet shtet )?

Nuk është puna vetëm tek dorëheqja, se ne kemi pasur figura historike që e kanë dhënë dorëheqjen dhe janë larguar me dinjitet nga jeta politike. Por këta e duan pushtetin sepse është e vetmja mënyrë me u pasurue, e vetmja mënyrë me ruajtë familjet e tyre të kriminalizuara, dhe më e keqja sepse nuk dalin dot prej lojës mafioze. Të gjithë janë të kapur në fyt nga interesa kriminale dhe në lojën e mafias ka një rregull, që praktikisht thotë se po deshe të dalësh nga loja duhet të përfundosh si Hajdari, Olldashi e Santo, ose të vetëmërgohesh si Nano e ca të tjerë që tani rrinë urtë dhe I rrinë afër gotës por që nuk kanë lënë gjë pa bërë dhe nuk do të lënë gjë pa bërë kur të iu jepet mundësia.

Ju jeni padyshim një nga figurat kryesore të asaj lëvizje që quhet Lëvizja e Dhjetorit 90 dhe jeni I njohur për qëdrimet tuaja kritike ne lidhje me klasën politike shqiptare. Ku qendron thelbi I zhgënjimit tuaj, nese mund ta quajme keshtu dhe nese do t’ju jepej edhe nje here mundësia për t’u kthyer prapa ne kohe, ne ato vite, çfarë mendoni se u bë gabim, cfare do të bënit ndryshe, çfarë do të ndreqnit?

Nuk jam fort i zhgënjyer sepse në atë rrugë kam hyrë me ndërgjegje, edhe pse e kam ditur se jam i sakrifikuar dhe thjesht po bëja një detyrë qytetare që këta të tjerët nuk e bënë, asnjëri, edhe kur patën rastin. Mendimet që them tani I kam thënë edhe atëherë, mirëpo nuk dëgjonte njeri sepse nuk kishte rëndësi mesazhi por ai që e jepte. Kam mbetur fillikat vetëm dhe kam ikur me zemër të plasur sepse e kam ditur shumë mirë që këta do të vazhdojnë të bëjnë këtë që po bëjnë edhe tani sepse ishin edhe të thyer që fëmijë, edhe të uritun, dhe të përdhunuar deri në fund të shpirtit. Cdo të bëjë gjarpëri dje, sot dhe nesër? Mirëpo, në atë kohë duhej shmangur Lufta Civile dhe vetëm njerëz si këta që dolën në krye të lojës mund ta bënin. Aq ishte detyra e tyre mirëpo oreksi vjen duke ngrënë dhe në vend që të bënin atë që duhej, këta u turrën për pushtet, para e pasione që nuk janë të burrave të shtetit e as të njerëzve normalë. Por, me I ra shkurt, për mua dhe pak të tjerë, ato kohë kanë qënë një shans i papërsëritshëm për me ndrrue rrugë dhe me hy si duhet në rrugën e modernizimit dhe të ndërtimit të një shteti-komb të mbështetur në drejtësinë, interesin kombëtar, në të mirën e përgjithshme, drejtësinë, të mbrojtjes se shtetasve dhe të së ardhmes. Ne e patëm rastin tonë, bëmë atë që bëmë dhe kaq mundëm. Unë vetë nuk kam ndonjë peng, por ndjehem shumë mirë në lëkurën time. Si atëherë, edhe në këtë kohë, të gjithë po presin heronjtë, dhe heronjtë do të lindin prej nesh, sepse nuk ka dënue Zoti deri në atë pikë, por heroi që na duhet ne shqiptarëve është fjala, parimi, fillesa, kuptimi i drejtë. Njerëzit janë të gabueshëm, parimet nuk janë. Kur kuptohet si duhet parimi I ndertimit të shoqërisë normale e moderne, atëherë, njeriu I thjeshtë ruhet shumë mos me ba keq sepse morali shoqëror të dënon; politikani e qeveritari druhet me u përzie në korrupsion sepse ligji të ndëshkon; dhe zhvatësit ngado që vijnë, e dijnë se rruga është e mbyllur dhe një shtet i fortë i pengon. Tani do të shkoja derë më derë jo duke ua vënë thikën në fyt, por duke kërkuar me durim me I bindë njerëzit një e nga një. Ka zgjidhje që na shërbejnë të gjithëve dhe të gjithë duhet të japim dicka për të mbrritë ekuilibret shoqërore që na duhen.

Partia socialiste ka me se 300 ditë në pushtet.A mendoni se programin e saj të Rilindjes po zbatohet nga qeverisja e deritanishme?

Si edhe e kemi thënë në bloëgun Rrethi I Ferrit dhe tek Bleta Shqiptare me shumë nga kolegët e mi, edhe këta janë të destinuar të dështojnë. Ja do ta shtyjnë edhe këtë vit me ndrrim qeverie, me borxhe, e me propagandë, dhe shfaqje televizive, me skandalet e opozitës, nga vjeshta tjetër do të vijë LSI dhe kanë edhe ata radhën e tyre me bashkinë e Tiranës dhe me një kryeministër të ri. Këta duhej të punonin që të bënin shtet, të ndryshonin kushtetutën, të vinin ligjin, të dënonin krimet e maskarenjtë, të jepnin shenja se e dinë se ku po shkojmë. MIrëpo, duhet edhe kjo qeverisje për me tregue se edhe këta janë të dështuar sepse nuk morën shumë nga njerëzit e duhur. Gabimi më I madh është se rruga që po ndiqet nuk është rruga e drejtë… kur e fut makinën në lumë, nuk e din kur do të të fiket motori, shtyje sa të duash. Kështu edhe Rilindja bëhet Rrulindja. Duhej ndrruar rrugë, dhe atëherë do të kishte rezultate të tjera. Ajo që na duhet janë NJERËZIT që ndahen me të keqen dhe që duan një shoqëri ndryshe për fëmijët e familjen e tyre shqiptare, QEVERITARËT E politikanët që punojnë për të fitura respekt e dinjitet prej kombit të vet, dhe BOTËKUPTIMI KOMBËTARIST që të mëson se kombi dhe shteti janë rruga e vërtetë e shpëtimit. Këta nuk I kanë asnjërën nga këto elemente.

Situata kriminale është alamante .Krimi ordinere përdhose ccdo ditë policinë dhe organin e akuzës. Ç’ju ngjall fenomeni I pandëshkueshmerise se djeshme dhe mbase te sotme? Po mungesa e zbulueshmërisë duke patur parasysh shumë ngjarje ku më tipikja harresa për ekzekutimin e bankierit Artan Santo ?

Situata është si thoni ju, por ajo dihet. Sa zgjohen njerëzit mendojnë se si të bëjnë ca poshtërsi të vogla apo si të ruhen nga poshtërsitë që ua bëjnë të tjerët. Krimi është mënyrë jetese. Ajo që ka rëndësi është rruga që duhet ndjekur për të dalë nga kjo gjendje. Dhe ne na duhet, STRUKTURIMI I vlerave më të pastra e të mira që ka kombi, që nga individi tek bashkësitë e ndryshme; MOBILIZIMI politik I atyre që duan të shërbejnë me mjete sa më demokratike; NDËRTIMI I shtet-kombit Funksional dhe në shërbim të shqiptarëve. Ndryshe do të mbesim në vendnumëro.

Shqipëria dhe BE. Si i gjykoni hapat e hedhura në kete drejtim dhe a është Shqipëria e gatshme per të hedhur hapa të tjere të guximshëm?

Detyra e jonë është të bëjmë shtetin tonë që të jetë shteti I shqiptarëve të ndershëm e që e duan familjen, kombin e shtetin e tyre. Ky është edhe objektivi parësor. Detyra e politikës është SIGURIMI I jetës me dinjitet, mbrojtja e nderit, dhe përkujdesja për shqiptarin dhe familjen shqiptare; NDËRTIMI I një shoqërie me vlera e me moral që ushqen më të mirën tek njeriu dhe familja; FUNKSIONIMI I një shtet në shërbim të shtetasve, me burimet e me mundësitë që ka. Nuk jemi europianë, nuk behemi dot europianë, dhe këto gërr-vërret e integrimit janë thjesht pallavra për konsum politik.

Eshte folur dhe flitet shume per mundesite e medha qe ka Shqiperia per t’u kthyer ne nje vend terheqes turistik. Jane hartuar plane e prograne dje dhe sot, por fakti qe aktualisht ka ende probleme elementare si, bie fjala, furnizimi me energji elektrike të zonave bregdetare,mungesa e ujit, kanalizimeve, shërbimi dobët shëndetsotr në plazhe të cilat të zhgenjejnë e te lenë nje shije te hidhur. A mund të quhen te deshtuara hapat e hedhura ne kete drejtim?

Po, në letër planet janë të sakta e të qarta, dhe unë vetë kam lexuar shumë plane zhvillimore nga niveli I komunës deri tek I shtetit që të impresionojnë. Mirëpo, kur vjen puna që të zbatohen janë një dështim I përplotë, sepse këta që na sundojnë duan të vjedhin shumë e shpejt dhe nuk kanë fare interes që të zhvillohen kombi e shteti. Turistët e vetëm që kanë me ardhë e që do të kontribuojnë në shumë mënyra në shtetin shqiptar, përvec atyre që duan të shkojnë në zona ku prodhohet canabisi i famshëm, janë shqiptarët emigrantë. Tashmë kemi hyrë e kemi ngelur në rrugën e emigrimit ekonomik. Ky do të jetë një rreth vicioz nga i cili paria e Tiranës nuk do të lejojë shqiptarët që të dalin. Argatë e proletarë, intelektualë e profesionistë ne jetojmë e punojmë në botën e huaj dhe vendet e punës, fabrikat, punishtet e tokat I kemi në vendet e huaja. Mirëpo harxhojmë mijra euro e dollar në shtetin shqiptar në vit, dhe shpresojmë të kalojmë moshën e tretë e pensionin. Të gjithë këto janë burime që mbajnë gjallë familjet, shtetin, dhe biznesin. Prandaj, shteti shqiptar, infrastruktura, administrata, dhe shërbimet duhet të fillojnë e të drejtohen nga emigrantët shqiptarë. Gjysma e popullit shqiptar, në shtetin shqiptar, në Kosovë e në Iliridë jeton në emigrim. Emigracioni shqiptar tashmë përbën jo vetëm ajkën e kombit, por ka në gjirin e vet edhe kontribuesit më të mëdhënj ekonomikë, sepse, përvec botës së krimit, në shtetin shqiptar prodhohet pakgjë tjetër. Miliardat që këta I kanë vënë dhe nuk I përdorin në shtetin shqiptar I kanë vënë me mundin e vjedhur të emigrantëve, por sa më shumë që vijmë në shtetin shqiptar, aq më të palumtur jemi e ndjehemi. Problemi është se këta që sundojnë duan paratë e nuk na duan ne, dhe ne vijmë me mall e nuk gjejmë asgjë nga ato që kemi nevojë dhe që I gjejmë në vendet ku jetojmë, me dinjitet e me nder. Si të këputen edhe këto lidhjet e brezave në këto vite që po vijnë, do ta gjejmë veten në një udhëkryq aspak të kandshëm.

Mbase ia vlen te komentojme pak nja dy thenie te njerezve tane te medhenj. Poeti yne i shquar Dritero Agolli ka thene se PS dhe PD kane dale nga e njejta miter…Kurse intelektualët thonë se Shqipëria eshte sketerra e te ndershmit dhe parajsa e maskarait… Cili do të ishte komenti juaj?

Ajo qe ka thene z. Agolli dhe ajo qe ndjejne njerezit e ndershem nuk jane perjashtuese. Njerezit e uritun me gjetë shpresë e zgjidhje ma të mirë për të ardhmen po presin që zgjidhja do të vijë dikur e prej dikah, presin, të gjithë presin, e vetë nuk bajnë asgja. Tranzicioni drejt askundit po përfundon me oligarkinë e krimbur në miliarda e një popull që han bukë, jeton, por në thelb e ka të parashkruar rrugën e skllavnimit. Mirë ne jemi popull I vështirë dhe nuk sundohemi lehtë. Sa kohë që kishte me hangër e me pi të gjithë, pavarësisht se ato para ishin para gjaku e djerse, duhej se kishte ardhur batica që I bëri të gjithë barkat që të lundronin. Tani nuk ka para, piramidat e shumta do të fillojnë të shemben edhe më shpejt, dhe paria sunduese duhet të fillojë që të taksojë rëndëshëm ose shqiptarët ose veten. Dhe taksa është në para, në mundësi, në shpresë dhe në garanci për të ardhmen. Por si themi ne katundarët, po vjen dimri I tranzicionit dhe mullari me bar të thatë, kur nuk wshtw stivuar si duhet, ose digjet verës, ose kalbet dimrit.

INTERVISTE ME GAZETEN INTERVISTA, “PARIA I KA DUART ME GJAK, NË POLITIKË MBROJNE INTERESAT E TYRE”

Prof. Dr. Shenasi Rama është një nga drejtuesit e Lëvizjes Studentore, është bashkëthemelues i PD-së, por, i zhgënjyer nga politika që ndoqi Sali Berisha, u largua për në SHBA, ku sot është Profesor i Politikes në u]Universitetin e Nju Jork-ut (NYU).

Zoti Rama, cili fitoi dhe cili humbi në zgjedhjet e 23 Qershorit?

Fituan klanet e krimit, fituan ata që kanë shkatërruar kombin e shtetin. Fituan ata që blejnë e degjenerojnë shpirtërat e njerëzve me një grusht lekë. Fituan ata interesa brenda e jashtë, që kanë investuar tek këta politikanë në qeveri e në opozitë. Humbësit janë shqiptarët, humbësit janë njerëzit e ndershëm, humbësit janë rinia, të pambrojturit, dhe të vuajturit. Humbja më e madhe është shpresa për një të ardhme më të mirë, më të begatë, e më të lumtur për shqiptarët.

Zoti Rama, ardhja e së Majtës në pushtet pas 8 vjetësh, mund të quhet rotacion në politikëbërje, me shpresën se mund të kemi një hop cilësor për një politikë konsensuale midis forcave politike?

Po çfarë rrotacioni! Janë ndërruar bandat e hajnave dhe të krimit. Iku Trusti i Gështenjave dhe erdhi Çeta e Lavatriçeve. Konsensusi nuk ka munguar. Këta vjedhin bashkë, bizneset i kanë bashkë dhe marrëveshjet i kanë bashkë. Këta bëjnë marrëveshje se si të pasurohen e të ruajnë atë që kanë vjedhur. Nuk duhet të gëzohemi pse bandat merren vesh. Ky konsensus është fatkeqësi.

Shikoni vullnet politikë te kjo maxhorancë e re që të vendosë një ekuilibër demokratik, kushtetues, midis institucioneve dhe pushteteve?

Po çfarë vullneti? Këta janë këtu për të mbushur xhepat. Shqiptarët duan një shtet normal, një ekonomi tëshëndoshë, edukim, shëndetësi, vlera e struktura efektive. Këta duan te vendosin ekuilibrin, që i lejon të vjedhin sa më shumë e me sa më pak zhurmë, rremujë e kontrolle. Nuk duan shtet të mirëfilltë, të fortë, efektiv e ligjor.

Keni ndjesinë se Rama do të reflektojë ndaj gabimeve që bëri në ndryshimet kushtetuese të 2008-s, prej të cilave PS-ja vuajti në në 4 vjeçarin e opozitës së saj?

Kushdo që është në pushtet mendon për interesin e tij. Këta janë si shoferi që kur i jep makinës nuk pyet për këmbësorët. Kur bëhet këmbësor, shan shoferët e tjerë. Në këtë rast varet nga marëveshja që ka bërë me z. Meta.

Mendoni se varësia e votës nga nevoja për punësim ishte faktori që favorizoi LSI-në, PR-në, PDIU-në, apo ato ofruan alternativa më bindesë në elektorat?

Per çfarë alternativash bëni fjalë? Këta ofruan para në zarf, vendin e punës, dhe mbështetje për veprimtari të caktuara të ligjshme e të jashtëligjshme, Brenda e jashtë vendit. Këta duhet të jenë në burg. Me që nuk i fut njeri në burg, këta e bëjnë shtetin shqiptar burg për ne të tjerët. Njerëzit që shitën votat, shitën shpirtin e tyre, nuk janë elektorat, janë fatkeqë që duan të hanë një kafshatë bukë. 

Kam parasysh këtë varësi të votës për nevojën për punësim, që ishte faktori përcaktues i zgjedhjeve në Greqi për 36 vjet me efekte që administrata shtetërore atje të fryhej në 1,4 milionë të punësuar në shtet. Ndërsa me reformat shkurtuese, ND-ja dhe PASOK-u nga 40-46 %, që merrnin , arritën në 8 % për PASOK dhe 26 % ND. Mos vallë ky fenomen përsëritet edhe në Shqipëri me partitë tona?

Të gjithë këta duan të hanë nga shteti, dikush thërmija e dikush një furrë me para. Në fakt, ky ishte edhe mesazhi shqiptarëve në këto zgjedhje. Bëni një shtet që të na japë punë, bukë, siguri e nder. Mirëpo, këta e duan shtetin për vete. Si do t’i fusin në punë të gjithë këta që shpresojnë të gjejnë punë?? Grekët kanë shtet, kanë identitet, kanë edhe struktura. I vetmi sektor ku ne mund të punësojmë kaq shumë njerëz është ekonomia e jashtëligjshme. Nuk ka para, nuk ka ekonomi nuk ka investime, nuk ka drejtësi.

A ka ndryshuar imazhin politik PD-ja, që të reflektojë nga humbja?

PD ka qënë një bandë, mbetet dhe është një bandë e drejtuar nga një Barbie Doll në duart e Saliut. Humbën shqiptarët, sepse këta zyrtarët e PD-së që vodhën sa mundëm, janë majmur e janë bërë rehat për 100 vjet. PD-ja është një maskë për trustin e gështenjave. I mashtroi militantët, I mashtroi njerëzit që donin një të ardhme më të mirë, I mashtroi të përmndjekurit, pronarët legjitimë, rininë, na i humbi 20 vjet dhe lufta e saj është që të rrijë në opozitë e në krye të opozitës.

 Çfarë i mungon PD-së, tani, që të bëhet alternativë qeverisëse për 4 vjeçarin e ardhshëm?

PD nuk ka shans që të bëhet alternativë për nja 12 vjet. Por me që pyetët, i mungon struktura, vlerat, atdhedashuria, nderi, kontributi, respekti, dhe udhëheqja e duhur. PD-ja e ka kryer misionin e  saj.

A mund të bëhet një rimëkëmbje e PD-së, pas një humbjeje të madhe elektorale, me Berishën violinë e parë në opozitë?

Saliu është politikani më I zoti në shtetin shqiptar. Por ajo që më intereson mua është se a do të kenë ndonjë të mirë shqiptarët nga kjo gjë. Nuk besoj. Tani është koha që Saliu të luajë një rol tjetër. Mirëpo i ka larë duart me gjak e nuk del dot nga loja, se i duhet të ruajë interesat e familjes. PD-ja është Sali Berisha dhe Sali Berisha është PD-ja. Koha është për një parti tjetër, struktura të tjera, për një ideologji kombëtariste e për mënjanimin e tij nga jeta politike. Saliu do të luajë një rol ekuilibrues midis parisë së Tiranës, por shumë pengues për të mirën e shqiptarëve

Ditët e para të Kuvendit të ri, ripamë konfrontimin total shterpë të politikave. Nëse nuk ndryshoj ky mentalitet i politikëbërjes, në favor të arritjes së konsensusit e bashkëpunimit, a mund të keni shpresë për një politikëbërje të standarteve europiane?

Europiane ne kemi cantat, këpucët, orët, vilat dhe makinat. Mendësinë e kemi katundare dhe politiken e bejme si katundare. Kështu që do të vazhdojmë të sillemi si katundarë qe nuk duan shtet per te tjeret por per vete. Europianet kane vlera ideologjike. Edhe kur jane te mbaruar, e ruajne dukjen, sidomos ne lidhje me njeri tjetrin. ne nuk n aka dale ende urrejtja per shtetin dhe nuk jemi ngopur duke vjedhur edhe pse nuk do te marrim asgje.

Pushteti absolut korrupton në mënyrë absolute. A është rrezik real kjo edhe për qeverisjen e së Majtës?

Jo. Sepse shumë nga këta janë tërësisht të korruptuar pa filluar. A ishin këta që frejtuan Tiranën? A ishin këta që Nano I bëri leckë në mbledhjen e KPD-së? A janë këta të lidhur me krimin etj, klanin e Zemunit, që e përmendte, dikur, Saliu?

Edhe pse ditët e para të ushtrimit të pushtetit nga maxhoranca e re, shikojmë që Rama dhe Meta kanë mbajtur qëndrime të kundërta midis tyre, sikurse Meta nuk mbështeti vendimin e qeverisë Rama për potretin e Presidentit, për SHQUP, etj. Ju i deshifroni si qëndrime taktike, apo divergjenca politike në marrëdhëniet Rama-Meta?

Këta kanë bërë një marrëveshje, do ta respektojnë. Edhe Edi Rama edhe Ilir Meta janë të rrahur me vaj e me uthull. E dinë se duhet të ruajnë veten dhe dallimet. Do të vijnë koha që të përplasen, por këto janë thjesht sa për konsum publik.

Ardhja e Ilir Metës në koalicion me PS-në,  a shikohet edhe si një tentativë në perspektivë e Metës, për t’u bërë ai lideri i gjithë socialistëve, sepse vetë Rama po bën përpjekje që të krijojë një klan të tij, duke e zhveshur PS-në nga e kaluara.

Ilir Meta është një figurë politike që do të jetë për shumë kohë në politikën shqiptare. Marrëveshja që ai ka me Ramën është e përkohëshme. Paqja është pushimi midis dy luftërave. Nëse Meta nuk del në krye të PS-së, atëherë ai do ta kthejë PS-në dhe elektoratin e saj në LSI. Edi Rama ka dy vjet kohë me ndërtue e me konsolidue strukturat, që do ta mbajnë në politikë. PS-ja nuk ka nevojë për të kaluarën, PS-ja ka nëvojë për të ardhmen.

A përbën Ilir Meta personalitetin më të besueshëm që mund të bashkojë e të mishërojë socialistët e vërtetë?

Kush janë socialistët e vërtetë? Ilir Meta e njeh strukturën, di të punojë në strukturë, dhe pa strukturën nuk funksionon. Varet se si do ta shohin brenda PS-së. Edi Rama ka mbështetje të fuqishme, por shumëcka do të varet nga do të shkojnë dy-tre klanet që u mënjanuan kësaj here e që nuk harrojnë lehtë.

A është Meta një garanci për një rotacion të shëndoshë?

Brenda parisë po. Meta do të mbrojë interesat e parisë. Saliun e ka pasur partner dhe tani ka Lul Bashën. Me Ramën ka marrëveshje. Rrotacioni do të bëhet pa problem, edhe pse do të ketë sharje e rrahje në gazeta. Edhe gazetarët e shkretë duhet të fitojnë bukën e të prodhojnë lajme. Kështu që ata do t’i ushqejnë me lajme, kunja, thumba, batuta, e ngacmime, por nuk do të ketë sherre serioze.

Marrja e mundshme e statusit kandidat të Shqipërisë në dhjetor, a përbën një hop cilësor në standartet demokratike që kemi arritur deri tani?

Po cfarë hopi cilësor. Cfarë do të ndryshojë nga 18 Dhjetori më 19 Dhjetor?

Çfarë mund të ndryshojë në mentalitet dhe psikologji e politikëbërjes shqiptare, pas marrjes së statusit kandidat në BE?

Asgjë hiç. Do të mendojnë se si të vjedhin në mënyrë më të sofistikuar e që të mos kapen kaq lehtë.

Ekipin e ri qeverisës të Ramës e shikoni si një prurje e re në politikë, apo përpjekje e Ramës që të ketë njerëzit e tij, duke e zhveshur PS-në nga e kaluara?

Është edhe prurje dhe nuk është zhveshje e PS-së nga e kaluara, sepse të gjithë këta e kanë një lidhje në kërthizë me PS-në, përmes PPSH-së, familjeve, strukturave etj.

Mendoni se LSI-ja do të jetë protagoniste në qeverisje, apo thjesht do të jetë në bashkëqeverisje, sikurse u justifikua nga përgjegjësitë e bashkëqeverisjes në PD?

LSI-ja do të ketë radhën e vet për të qeverisur. Tani është në bashkëqeverisje e në gjetjen e mundësive për të hapur vende pune.

Sa besueshmëri ofron kjo bashkëqeverisje PS-LSI në luftën kundër korrupsionit, derisa LSI-ja ishte akuzuar nga opozita e PS-së, si pjesë e korrupsionit?

Politika është interes. Mirëpo, varet se në interes të kujt punon. A punon për vete, për parinë, apo për popullin shqiptar.

Disa thonë që Erjon Veliajn atëherë e kishte vënë Edi Rama, që t’i merrte PSnë Nanos, ndaj sot Rama e shpërbleu Veliajn dhe gjithë MJAFT-in, Spiropali është zvministre e Jashtme, ndërsa gjithë bashkëpunëtorët e Nanos janë jashtë PS-së e qeverisë. Po ju, e keni këtë mendim, dmth, Rama me Veliajn dhe MJAFT bëri komplot kundër Nanos, për t’i rrëmbyer PS-në?

Këto gjëra unë nuk i di se jam larg. Por, di, që në një moment të caktuar, MJAFT-i dhe Erion Veliaj  i ka bërë një shërbim të madh vendit. Se kush përfitoi prej atyre veprimeve, është tjetër gjë. Bashkëpunëtorët e lanë Nanon në baltë, ai qënë vetëm për shumë kohë, nuk ia hapi njeri telefonin përveç Sali Berishës. Tani, si të ndahet torta e vendeve të punës e koncesioneve, do të shohim se kush do të fillojë të lëvizë.

Cila është fryma që ushqen konfliktualitetin, si produktin e politikbërjes në Shqipëri? Përse strategjitë politike të pozitë-opozitës mbështeten pikërisht në komfrontimin total shterpë?

Këta nuk i besojnë njëri tjetrit, kanë mendësi kriminale dhe e kanë mendjen të vjedhin sa më shumë. Strategjia e përplasjes vjen kryesisht sepse këta duan të mbajnë turmën e mbështetësve bashkë. Politika në shtetin shqiptar nuk bëhet me vlera apo për vlera, por me interesa e për interesa. Dhe njerëzve iu shitet si tifozllëk. Dikur shkonin në stadium, tani ulen ne kafene e shohin televizorin, se si sharen e grinden ditën këta, që i vjedhin  ditën dhee vrasin natën. Meqë mendojnë mbrapsht, besojnë se edhe të tjerët sillen mbrapsht dhe kështu grinden për gjithçka.

Edi Rama, si kryeministër, a do të dëftohet si egocentrist, në përqëndrimin e të gjitha pushteteve, sikurse akuzoi edhe Berishën?

Ende nuk e kemi parë. Do të ketë kohë të provojë veten.

A mundet që Rama të mbajë premtimin e dhënë, që do të japë drejtësi për 21 janarin, derisa bashkëqeveris me Ilir Metën?

Ka gjithmonë zgjidhje për gjithçka.

Cila do të ishte ajo “drejtësi”, që do të jepte drejtësinë 4 të vrarëve në 21 Janar? Të dënohen vetëm gardistët? Kryeministri Rama a duhet të dënojë tani shkakun e vërtetë, korrupsioni i zvkryeministrit Meta, që i dha motivin demonstratës së 21 Janarit?

Shkaku i vërtetë është ende i paditur dhe Ilir Meta doli i pafajshëm. Sepse, ata që ishin në krye të turmës, nuk ishin më pak të korruptuar se ai që ishte në Kryeministri. Dhe këta nuk u nisën drejt zyrave të LSI-së, por drejt zyrës së Saliut. Kur të na e thonë shkakun ,do ta marrim vesh. Po,r nuk besoj se do ta thonë ndonjë herë shkakun. Ilir Meta ka marrë dyfishin e votave. Të tjerët, i numërojnë votat si shuplaka, njëri një million, tjetri 700 mijë, Iliri i numëron si plumba, në zemër të armikut. Kështu që do të bëhet drejtësi, me aq sa duhet e sa nuk prish punë

Gazeta Intervista, 28 Shtator 2013.

INTERVISTË ME GAZETARIN GJ.J.

Zoti  Rama, ardhja e së Majtës në pushtet pas 8 vjetësh, mund të quhet rotacion në politikëbërje, me shpresën se mund të kemi një hop cilësor për një politikë konsensuale midis forcave politike?

Ky është rrotacion në drejtim të shtetit por jo ndryshim në drejtim të formulimit të politikave të ndryshme. Këta janë dy krahët e parisë së Tiranës dhe do të bëjnë të njëjtën gjë që dinë të bëjnë më mirë, d.m.th. të mjelin lopën e shtetit, të shtrydhin para sa të munden, të pasurohen shpejt e shpejt dhe të mbajnë të gjithë shqiptarët e tjerë nën sundimin e tyre. Në lidhje me hop cilësor në marrëdhëniet konsensuale midis tyre, nuk besoj. Këta grinden edhe për krundet. Janë nga e njëjta mendësi por nuk i besojnë njëri tjetrit. Kështu që nuk i ikin dot sherrit e rrugës.

Politika shqiptare, qoftë e Majta, qoftë e Djathta, mendoni se e kanë deshifruar qartë mesazhin e 23 Qershorit, duke gjykuar se qysh në seancën e parë të Kuvendit të ri mungon vullneti politik për të arritur  konsensus, edhe për gjëra më të thjeshta?

E majta dhe e djathta nuk kanë kuptim sepse këta janë të gjithë njelloj, pjestarë të parisë së Tiranës. Në lidhje me mesazhin, cili ishte mesazhi i 23 Qershorit? Sepse pati disa mesazhe. Po të lëmë mënjanë zhaurimën mediatike, mesazhi i vërtetë erdhi nga masa e shqiptarëve emigrante, nga masa e atyre që shkuan me pushime, që nuk votuan dhe që tashmë e shohin sistemin politik dhe partitë politike, si dhe parinë e Tiranës si një masë parazitare që thith gjakun e shoqërisë. Në se e keni fjalën për mesazhin e votuesve që votuan, i tipit ‘një milion shuplaka’ atëherë ka disa mesazhe sepse nuk mori njëri një million dhe tjetri asgjë, por i dha ketij edhe shtateqind mije shuplaka. me aq shuplaka duhet te kishin ngordhur te dy palet.  por kjo pune do pare ndryshe. Duke e ditur se shqiptarët e dinë që këta janë të gjtihë plehurina të sprovuara politike, atëherë mesazhi i votuesve ishte dy llojesh. Njëra palë votuan se donin një vend pune e një kafshatë buke për familjen dhe këta do të bëjnë gjithcka që munden për të mbajtur frymën gjallë. Pala tjetër, e shiti votën për një zarf me një grusht lekë sa të shtynte muajin. Mesazhi që erdhi nga të tre palët është shumë domethënës dhe shumë I zymtë sepse tregoi se sa keq është gjendja, se sa poshtë është mendësia, se sa lirë shitet e ardhmja, dhe sa cinike, kriminale dhe e poshtër është paria oligarkike sunduese e Tiranës.

Cila është fryma që ushqen konfliktualitetin, si produktin e politikbërjes në Shqipëri?

Logjika e sherrit është një logjikë e mbështetur në mendësinë katundare, të cilën këta e njohin mirë dhe të cilës nuk I ikin që nuk i ikin dot. Në kohën e sistemit të mëparshëm, roja dhe hajni vidhnin misrat dhe i ndanin bashkë. Kur kapej njëri, tjetri e akuzonte për gjithcka dhe  prapë vazhdonin të ishin miq. Kështu edhe këta, ditën shahen dhe rrahen, d.m.th., sillen si prostituta politike, në darkë hajnë bashkë dhe bizneset i bëjnë bashkë si vëllezër të një prindi. As telefon nuk kanë nevojë të përdorin se e dinë mirë se si mendon njëri e tjetri. Mirëpo, nga që janë të poshtër e maskarenj, mendojnë se tjetri do të sillet si maskara dhe ja këtu fillon sherri i pashmangshëm.  Kjo që ndodhi sot në Kuvend është ilustrimi më i mirë. Nuk pritet tjetër nga këta. Këta krunde mielli dhe nuk bëhen dot njerëz e shtetarë.

Përse strategjitë politike të pozitë-opozitës mbështeten pikërisht në konfrontimin total shterpë?

Po sepse kjo sjellje është e vetmja mënyrë me i shmangë njerëzit nga politika e vërtetë, dhe me e mbajtë turmën e katundarëve heroikë  të lidhur mbas vetes. Këta japing shfaqje dhe njerëzit bëjnë tifozllëk.

Sa besueshmëri ka programi i qeverisjes të së Majtës, se do të jetë i realizueshëm?

Njeriu don me besue, se ka gjëra të mira që janë thënë aty, mirëpo nga do të dalin paratë? Kur nuk ka para, kur nuk ka një politikë të qartë se si do të dalë shteti nga falimentimi, kur nuk thuhet se do të taksohemi si duhet, atëherë duket si një program elektoral e jo qeveritar. Shqiptarëve iu duhet thënë e drejta dhe e vërteta. Jemi të falimentuar dhe shteti është në borxh deri në fyt. Kjo rrugë, në të cilën janë të gjithë bashkë na ka cuar në ekstrem. Shoqëria është e kriminalizuar, një grusht pasunarësh kanë në dorë shtetin shqiptar. Puna është se këta janë një bandë e lidhur me lloj lloj interesash të brendshme e të jashtme. Dhe iu kanë hedhur njerëzve trutë e gomarit. Puna është se të gjithë këta në opozitë e në qeveri punojnë kundër shqiptarëve. Pra, nuk ka asnjë shpresë për realizim të programit.

Mendoni se të gjitha këto objektiva të qeverisjes Rama kanë themel edhe një buxhet të mjaftueshëm, apo thjesht janë zotime, që në kohë do të mbeten në letër?

Do të mbesin në letër. Ku janë paratë?

Sa shpresëdhënës do të jetë marrja e statusit kandidat të Shqipërisë në dhjetor, në mënyrë të tillë, që përfundimisht Shqipëria dhe shqiptarët të futen në rrugën e normalitetit të proceseve demokratike dhe të integrimit për në BE?

Be nuk është rruga e jonë. Nga një lloj statusi I tillë nuk fitohet gjë, vec parave që mund të vjedhi paria e Tiranës. BE është në krizë, ekonomia është e shkatërruar, ne nuk na duan, dhe ne nuk jemi sprovuar me kenë ashtu si duhet. Shkurt, ne na duhet shteti I jonë, na duhet ligji, drejtësia, e drejta e pronës, mbrojtja shoqërore, edukimi, kujdesi për të moshuarit e jo një mënyrë për pasurim të parisë. Ne na duhet shteti I shqiptarëve. Këta duan që të ngopemi me lugë të zbrazur, d.m.th. prit gomar të mbije bar … në Bruksel. Duke pritur integrimin, kemi përjetuar shkatërrimin, krimin, vjedhjen e degjenerimin ekstrem. Ne na duhet një shtet normal, atëherë edhe BE do të na konsiderojë me respekt. Por tanimë këtyre as nuk duhet Brukseli por e thonë se e dinë që pot ë binden shqiptarët se është një mashtrim I pastër, atëherë do ti vënë më kryq këta vetë. Se ndryshe dikush duhet të përgjigjet për 23 vjet që kanë shkuar dëm, për gjsymën e shqiptarëve që kanë tretur kockat në kurbet, dhe për vjedhjen e shkatërrimin masiv të shtetit e të kombit. Atëherë flasim për Europën.

Cilat duhet të jenë reformat që duhet të ndërmarrë PD-ja, në mënyrë të atillë, që të kapërcejë humbjen elektorale dhe të bëhet sërish forca protagoniste dhe pretenduese për qeverisje?

PD është një parti që e ka kryer misionin historik me kohë dhe që tani është begël e vullnetit politkkë të Sali Berishës. Nuk do të bëhet ndonjëherë parti e mirëfilltë sepse nuk ka ideologji, nuk ka vlera, ka një bagazh kriminal, ka mashtruar elektoratin e vet dhe njerëzit që i besuan me shpirt. Kur ka qënë në pushtet, PD ka kaluar nga një krim i përbindshëm kundër shqiptarëve tek tjetri. Ky ekip që e drejton PD-në janë pasha të lehta, kukulla Barbie Dolls të politikës. Shqiptarët kanë nevojë për një forcë të re. Ajo nuk është PD, ajo nuk është PS. Ajo është një forcë që synon ndërtimin e shtet-kombit modern shqiptar. Kur ta kuptojnë edhe ata pak militantë të PD-së se janë mashtruar, përdoruar, degjeneruar e kriminalizuar, atëherë do të jetë fundi I vërtetë I PD. Parti të tilla që mbahen mbas një individi e jo një ideologjie, vdesin me ngadalë, sepse kanë një strukturë informale por perëndimi I tyre është I pashmangshëm. Megjithatë, PD iu shërben interesave të parisë, dhe Ramës e Metës e të tjerëve iu duhet një parti e tillë qesharake e kriminale, vegël e Trustit të Gështenjave që nuk e lejon opozitën e vërtetë që të dalë në lojën politike.

Megjithë mendimet kontradiktore të udhëheqësve të partive të së Djathtës, a është momenti politik, që e Djathta duhet të reformohet, të bashkohen të gjitha forcat, pavarësisht së shkuarës politike, në mënyrë që opozita të jetë e bashkuar, dhe aktive?

Po cfarë opozite! Këta janë në ankand për shitje, i shiten prurësit më të parë dhe që ofron cmimin më të lartë njëlloj si manekinët që shesin kostume. Këta për para shesin edhe ushkurin. Opozita e vërtetë duhet të jetë e mbështetur në një ideologji të caktuar kombëtariste, me djem e vajza të reja që nuk kanë bagazhe krimi e zvetënimi si këta, që janë të edukuar mirë, dhe që duan t’I shërbëjnë popullit, e që shpresojnë të bëjnë atë që bëjnë sepse duan nderim e respect.  Sa për Bandën e Ali babait dhe dyzet partitë, kjo nuk është opozitë, nuk mundet me kenë.  Këta që janë në krye të opozitës janë uzurpatorë të së vërtetës, të opozitës së vërtetë. Shteti që na duhet do të ndërtohet nga djem e vajza që do të hyjnë në politikë me besimin se ata e duan kombin me shumë se këta e duan pasurinë. Sepse kur je duke u mbytur e hedh arin që ke vjedhur. Por kur e do kombin me zemër do të shpëtosh a do të mbytesh me kombin tënd sepse pa zemrën nuk ke jetë. Kjo është opozita që na duhet e që nuk e kemi. Kjo është opozita që Barbie Dolls e llapaqenëria e Tiranës e kanë frikë, por që kur të vijë, po erdhi është e duhet të jetë shpëtimi I kombit dhe I shtetit shqiptar.

SHENASI RAMA ANALIZON PROGRAMIN E PS: S’SHOH NDËRTIMIN E SHTETIT

Në një intervistë për gazetën “Shqiptarja.com” ish-lideri i dhjetorit, profesor në Nju York University Shenasi Rama ka analizuar programin e PS të prezantuar nga kryemininistri Rama.

Zoti Rama (Çfare koinçidence!). Zoti Shenasi Rama, besoj se ju ka interesuar të hulumtoni programin e PS për qeverisjen e vendit për katër vitet e ardhshme. Çfarë ndjesish ju la?

Kaq jemi ne shqiptarët, dhe emrat tanë këta janë. Si thotë diku Shekspiri, nuk kanë rëndësi emrat, ka rëndësi njeriu. Si njerëz, kemi qënë dikur miq, kam pasur shumë respekt për të, dhe mbesim me konsideratë si individe, por jemi krejt të ndryshëm e me bindje të kundërta politike. E mora Programin e Qeverisë dhe e lexova me shumë vëmendje. Në përgjithësi, do të vija në dukje shumë gjëra, por do të ndalem tek më kryesoret. Së pari, ky program është një përpjekje e qartë për të ruajtur fytyrën dhe premtimet e bëra gjatë fushatës.

Mirëpo, shihet një përpjekje e qartë për të lëvizur drejt problematikës reale që kërkon masa të tilla që nuk u përmendën në fushatë. Së dyti do të thoja se është një program shumë ideologjik. Mirëpo, ideologjia që është bazë e këtij programi është tejet eklektike, sepse aty gjen koncepte që nuk bashkëjetojnë lehtë bashkë si tregu dhe solidariteti. Së treti, do thoja se është një program tejet optimist në premtime dhe njëkohësisht i kursyer në burime. Nga do të dalin paratë? Pra, i parealizueshëm sepse kjo qeveri nuk do të taksojë milionerët për të sjellë zhvillimin. Së katërti, programi është një lojë ideologjike e qartë e një mashtrim i hapur me shqiptarët sepse vazhdohet sharada e pamundshme e agjendës së integrimit europian, nuk adresohen si duhet problemet e vërteta e reale me te cilat përballemi ne. Së pesti, një program i tillë tregon cektësinë ideologjike të hartuesve dhe të qeveritarëve të ardhshëm. Këta duket se duan pushtet e jo shtet. Për shembull në këtë program nuk përmendet sovraniteti, atributi themelor dhe unik i shtetit.

Emigrantët përmenden një herë, në faqen 56. Po bashkëpunimi ndërshqiptar? E kështu me radhë. Problemet, sipas meje janë të shumta jo vetëm në nivelin e në mënyrën e konceptimit të gjendjes, por dhe në zbatimin e asaj që premtohet. Sipas mendimit tim, ky program, edhe kështu i parealizueshëm, mbetet një mbulojë për agjenda të tjera. Fjalë të kodifikuara si reformim, në shqip përkthehen si heqje nga punë e kundërshtarëve, dhënie rroge e mbështetësve etj. Por nuk ka dyshim që gjendja është tejet e rëndë dhe në program ndjehet vetëdija se do të jetë një qeverisje shumë e vështirë.

Ju njiheni tashmë si kritik i rreptë, por kush do të ishin sugjerimet tuaja në situatën ku ndodhet Shqipëria, çfarë duhet të bëjë më mirë, dhe çfarë duhet të bëjë nga e para qeveria e re?

Qeveria duhet t’iu thojë shqiptarëve ku gjendemi. Duhet t’iu thotë se edhe këta që janë në qeveri kanë vjedhur, grabitur, uzurpuar, toleruar e zhvatur njëlloj si të tjerët. Duhet t’iu thuhet se integrimi europian as nuk ka me ndodhë, as nuk na duhet. Qeveria duhet t’iu thotë se duhet të shtërngojmë rripin dhe të taksojmë me drejtësi e ndershmëri.  Qeveria duhet t’iu thotë se duhet të ndërtojmë shtetin dhe administratën civile që të funksionojnë jashtë influencave partiake. Se duhet të drejtohemi me parësi nga bashkëpunimi ndërshqiptar si mundësi e ndërtimit të tregjeve, të sigurisë, të shfrytëzimit racional të burimeve dhe të forcimit të vetëdijes politike e të mbështetjes politike. Qeveria duhet t’iu thotë shqiptarëve se nuk kemi ushtri, se jemi një vend i kriminalizuar, me shoqëri të polarizuar, me një oligarki kriminale që kanë bërë miliarda dhe me shqiptarë që vrasin veten dhe me një gjendje zvetënimi moral që të bën më pasë frikë. Qeveria duhet të nisë një debat të madh shoqëror lidhur me ndasitë, me humbjen e sovranitetit, të territorit, të faljes së burimeve natyrore e të pasurive kombëtare, të shpërdorimit të pasurisë, të shmangjes nga rruga e krimit dhe e hajnisë, e trafiqeve dhe e ndërtimeve pa leje.

Shqiptarët duan një qeveri që të thotë të drejtën dhe të mos ketë frikë se nuk do të zgjidhet më në pushtet. Kjo është edhe detyra kryesore e shërbyesit publik. Shihe në sy popullin tënd e thuaji të vërtetën. Po si mund t’ua thuash të vërettën kur ua ke blerë votën tek qendra e votimit me një zarf me 50000 lekë të vjetra e me një thes mielli e një bidon vaji???

A keni vërejtur risi në programin e paraqitur nga Rama dhe kush janë ato?

Risitë janë në shprehjet e në konceptet e përdorura dhe në adresimin e disa çështjeve që janë tejet shqetësuese. Koncepti i gjeneratës tjetër është interesant. Mirëpo nuk duket se këta janë të ndryshëm në mendime nga paraardhësit.

Eshtë një numër i madh shqiptarësh që i kanë besuar Ramës t’i qeverisë. Ky program sipas jush i përgjigjet besimit 1 milionësh?

Qeveria nuk është e mbështetësve, ajo është e gjithë popullit dhe në një shtet kaq të ndarë si shteti shqiptar, qeveria duhet të jetë e të gjithë popullit, ndryshe ke dështuar pa filluar. Tash në lidhje me këtë shifrën “1 milion” që përmende, në program ka vetëm një shifër të tillë.

Ajo nuk është shifra e mbështetësve por e të papunëve. Qeveria Rama ka premtuar 300000 vende pune të reja. Po ata 700000 të papunë që nuk do të gjejnë punë gjatë kësaj qeverisje? Çfarë do të bëhet me ta? Po ashtu, shihet se në program ka shumë pika në të cilat shteti do të adresojë problemet e grupeve që mbështetën fort PS dhe LSI, siç është bie fjala, kujdesi për ushtarakët e liruar.

Besoj se këta nuk do ta ndajnë tortën me legena, por urtë e butë do të gjejnë mënyrat që ti shpërblejnë mbështetësit simbas shërbimeve dhe shkallës në hierarki. Do të ketë punësim masiv nga LSI, por liçenca, koncesione, subvencione, partneritete, lehtësime nga taksat etj. që do të garantojnë ruajtjen e mbështetjes.

Nëse nuk do të qëndrojmë vetëm në anën e kritikës, çfarë ju kënaqi më shumë gjatë leximit të faqeve të programit? Besoni ju në nisjen e një ere të re, në qeverisjen shqiptare?

Jo, jo çfarë risie! Iku Ilir Meta dhe erdhi dyfish më i fuqishëm dhe pala tjetër ka mësuar dhe po e kopjon simbas parimit, të gjithë si Ilir Meta, pesë vota për një vend pune. Këta e kanë mendjen me vjedhë njëlloj si të tjerët. Kur e blen votën e popullit, e korrupton që në kutinë e votimit, nuk ka asnjë lloj shprese se do të qeverisësh me drejtësi.

Njerëzit të shohin në sy dhe në vend të mjekrës tënde shohin mjekrën e Ismail Qemalit, të Fan Nolit e të Naim Frashërit që i kemi në kartmonedhat tona. Po nga ana estetike, duket bukur. Shpresa e vetme që ka, është se këta e dinë mirë se çka është shteti. Të mbarë a të mbrapshtë, le të mundohen të vënë ligjin e të bëjnë një shtet. Sepse një shtet, edhe kur është i hajnave dhe i parisë, ka ligje që e shtërngojnë edhe vetë parinë. Këta kanë qënë të gjithë pjesë e shtetit kur kishim shtet, tani të shohim a do të pranojnë shtërngesat që duhet t’ia vënë vetes, për të mirën tonë, por edhe të tyren se ndryshe nuk i dihet. Në shtetin shqiptar, asgjë nuk është e sigurtë, as jeta, as pasuria, as nderi, as mendja e kokës. Shteti kombëtar dhe ndërtimi i tij ky duhet të jetë objektivi kardinal, aftarshkurtër dhe afatgjatë, po që unë nuk e shoh qartë në këtë program bile nuk e shoh kund.

Shkrimi u publikua sot(12.09.2013) në gazetën Shqiptarja.com(print) – See more at:  Shqiptarja.com – Shenasi Rama analizon programin e PS: S’shoh ndërtimin e shtetit

INTERVISTE ME Z. JAKUP GJOCA TE GAZETES “TELEGRAF” 05.28.2013

Zoti Rama, si do ta vlerësonit aktualitetin politik në Shqipëri, në këtë pragzgjedhjeje?

Kur shihet me objektivitet, gjendja është katastrofike. Shteti shqiptar sundohet me dorë të hekurt nga paria e Tiranës që është një grup familjesh mafioze që tashmë e kanë treguar fytyrën e tyre të vërtetë. Kjo pari politike është edhe paria ekonomike e kulturore, sepse shumë nga prijatarët e këtyre familjeve e përdorën dijen që kishin fituar brenda e jashtë vendit, për t’u afirmuar si figura qendrore të tranzicionit. Po ashtu edhe profesionistët e rinj që dolën nga radhët e tyre u bënë biznesmenë, politikanë, edhe mafiozë duke u integruar në strukturat e parisë. Shtoi këtyre edhe botën e pasuruar marramendshëm të krimit. Fuzioni i këtyre tre lloj segmentesh çoi në transformimin e parisë shqiptare që tani është thelbësisht një pari politike oligarkike – sepse janë shumë pak familje që kontrollojnë shtetin, politikën; plutokratike – sepse 80% e pasurisë kombëtare është përqendruar në duart e 4% të shoqërisë shqiptare; kleptokratike sepse shteti është i kapur; dhe është pari mafioze sepse aleanca e parisë politike me klanet mafioze është konsoliduar deri në atë pikë saqë politikanët janë thjesht instrumente të klaneve mafioze dhe tani I ke mafiozët si kandidatë për deputetë. Në drejtimet kryesore, shteti është I falimentuar, ekonomia është përtokë, shteti dhe njerëzit janë të mbytur në borxhe, rinia është pa shpresë, mosha e tretë janë pa mbrojtje, shteti e ka humbur sovranitetin, zvetënimi moral ka arritur nivele katastrofike, trafiqet e drogës, të fëmijëve, të armëve e të njerëzve po lulëzojnë, e kështu me radhë. Por gjendja është bërë edhe më e frikshme nga sulmi që paria I bën shtetit. E vetmja rrugë pasurimi që këta kanë gjetur është që të kapin shtetin. prandaj edhe poltiika është në plan të parë, hidhen miliona euro në fushatë, për të maskuar realitetin dhe për të fituar legjitimitetin. Megjithatë, këto miliona nuk e fshehin dot gjendjen e krizës së thellë.

Nëse edhe të hënën nuk rikompozohet KQZ-ja, a mund të shkojmë në zgjedhje me KQZ me 4 anëtarë?

Në zgjedhje mund të shkohet gjithsesi por besoj se KQZ do të plotësohet në minutën kur s’mban më, ose me pak presion e me një shitje alla TV Klan publikut, sikur dicka ndodhi, d.mth. do te paraqitet loja sikur do te kete presione formale nga jashte, ose sikur, me nje shkelje syri, “është në interesin tonë.” Por po nuk qenë krejt të sigurtë për numrat, dhe duket se nuk janë, sepse numrat jane ne kufinjte e 71-69 do të bëjnë gjithcka që të minojnë legjitimitetin e zgjedhjeve, që edhe keshtu janw te kompromentuara. Shkurt ne zgjedhje mund te shkohet edhe me 4 anetare. Do të luhet loja e lënies së fajit kundërshtarit dhe do të vazhdohet sikur kjo gjë nuk ka rëndësi.

Mosgjetja e kompromisit, mund të jetë 100 % faj i maxhorancës?

Këta i bëjnë të gjitha pisllëqet bashkë. Përqindja e fajit nuk ka rëndësi.

Opozita a ka kontribuar sa duhet në gjetjen e konsensusit për të kapërcyer konfliktualitetin e KQZ?

Edhe pse sundojnë bashkë, këta nuk i besojnë njëri tjetrit dhe e vetmja mënyrë që mund të mbijetojnë është duke krijuar sherr. Sepse nuk eshte vetem sherri per KQZ, tani po shohim se sherri po perhapet si zjarri ne te gjitha nivelet. Sa me shume afron data e zgjedhjeve, aq me shume rritet mundesia e perplasjes. Menyra se si eshte ndertuar sistemi politik dhe vete sistemi zgjedhor krijojne mundesi per perplasje te vazhdueshme dhe qe mbetet endemike dhe e rrezikshme.

Mund ta perceptojmë si sfidë politike nga politika ( maxhorancë e opozita, veçmas apo bashkarisht) mosmarrjen parasysh të apeleve të ndërkombëtarëve për një KQZ të pavarur, apo qëllimi i marrjes së pushtetit me çdo çmim, ngrihet mbi çdo parim dhe ligj nga forcat politike?

Institucionet zgjedhore janë dëmtuar në mënyrë të pariparueshme, si në strukturë ashtu edhe në drejtim të legjitimitetit e të besueshmërisë. Le t’i rindërtojë sa herë që t’ia ketë qejfi parisë së Tiranës, por tashmë, në kulm të fushatës, cdo rikonstituim do të ndodhë me një cmim të kripur të humbjes së legjitimitetit. KQZ është e diskredituar, le të cojë kë të dojë opozita, me 1 Qershor ose me 15 qershor. Po ashtu, KZAZ-të do të jenë edhe më të diskredituara, ashtu si edhe komisionet dhe e e gjithë struktura zgjedhore. Sa më e madhe frika e parisë për humbjen e zgjedhjeve, aq më e madhe do të jetë edhe  ndërhyrja politike. Nuk duhet shumë për ta ndalur motorrin, vetëm ca kokrra rërë e pak ujë. Pasoja do të jetë përplasja e pashmangshme në njërin nga tre nivelet institucionale. Kolegji zgjedhor nuk pi ujë. Rëra do të hidhet në qendrat e votimit.

Në parim, ndërkombëtarët nuk duhet të ndërhyjnë. Por këta ndërhyjnë sepse kanë interes për të ruajtur stabilitetin. Mirëpo stabiliteti që duan të huajt është formal. E nga ana e tyre, këta politikanët tanë e duan pushtetin me cdo cmim. Në këto kushte kur duket se numrat do të jenë aty-aty, tundimi është shumë i fortë për me i vjedhë votat dhe me e shtye fitoren nga ana e vet.

Me një fjalë, kjo është thjesht llogari. Nuk e di për cfarë sfide politike flisni ju, këtu politika bëhet me stërkëmbsha. KQZ është institucioni më i varur politikisht në shtetin shqiptar. Atje dergohen njerëzit më të besuar politikisht. Ja, dy ish-kryetarët e KQZ në momentet kritike, Ilirjan Celibashin dhe Arben Ristanin I ke në lista të sigurta. Nuk e kanë ndrruar mendjen në një ditë këta, vegla kanë qënë, si vegla po sillen. Se mos beson njeri qe Lefteri lleshi, Jani Jani apo Ilirjan Muho ishin te paanshem.

Nëse nga një pjesë e opinionit asnjanës, shprehet se maxhoranca e sotme është lodhur, është konsumuar në 8 vjeçarin qeverisës, ju si e shpjegoni që opozita, e sidomos PS-ja nuk ka marrë atë përqindje besimi të elektoratit- të paktën atë që tregojnë sondazhet, por është e barabartë me PD-në?

Po për cfarë besimi flisni? këta janë të gjithë hajna e maskarenj, këtë e dinë të gjithë, edhe këta vetë. Këta e kanë mendjen me vjedhë nga thesari i shtetit. Populli ka nisur ta kuptojë më në fund se kjo është loja e tyre. Kur dikush del e vjedh si bandë i ndajnë punët. Njëri të vjedh dhe tjetri të merr me të mirë. Njëri bën si mirë “hajde ti se e zgjidhim këtë punë më kallzo cfarë të ndodhi” tjetri të vjedh paratë e ikën dhe në darkë i ndajnë bashkë. PS dhe PD janë dy duar të një trupi. Njerëzit e kanë kuptuar me kohë dhe tani e kuptojnë më qartë këtë. Këta janë të diskredituar, jo të lodhur. Se kur vjen puna me vjedhë, këta punojnë 24 orë, shtatë ditë në javë.

çfarë duhet të shpresojnë shqiptarët nga rezultari i 23 Qershorit?

Asgjë. Do të jetë e njëjta gjendje. Të njëjta zare janë hedhur edhe një herë, me përdorë gjuhën e Tiranës, hep-jek, shesh-besh.  Në rastin më interesant, do të ndrrojë hajnat, në krye të shtetit. Kaq.

Sa vlerë reale ka miratimi i 3 ligjeve, kur ndërkohë, po këta ligjbërës, kanë shkelur Kodi Zgjedhor për KQZ-në, duke  hedhur në erë mirëbesimin dhe legjitimitetin e procesit zgedhor?

Po asnjë farë vlere nuk ka. Kjo është thjesht demagogji e propagandë për budallenjtë që duan të besojnë diku, te dicka që do të ua zgjidhë të gjithë hallet. Këta kanë gjetur këtë përrallën e integrimit. Shqiptarët duhet ta ngulin mirë në kokë: nuk ka integrim për shqiptarët. Integrimi duhet të ndodhë midis shqiptarëve vetë. BE është në krizë, ka thënë se nuk ka zgjerim deri në vitin 2027, dhe ne flasim për integrim, kemi parti integrimi, qeveri integrimi dhe tani duam të heqim edhe vizat për në SHBA! Pastaj, kush ka besuar ndonjëherë në procesin zgjedhor???? Po kush beson??? Mulliri i tyre i propagandës bluan fare pa kokrra por kjo tregon nivelin e përbuzjes që këta kanë për shqiptarët.

A ka interes qe ky sistem politik të ndryshojë për të mirë?

Paria nuk ka interes. Populli ka. Të huajt duan stabilitet. Se cfarë bëjmë ne me veten, është problem i jonë. Por duhet punuar fort dhe I duhet treguar popullit se cila është rruga. Koha ka ardhur për një fillim të ri dhe ai nuk vjen dot nga paria. Çdo ditë e më tepër kjo bëhet e qartë si drita e diellit. Nevoja për ndryshim është e pashmangshme. Ndryshimi duhet mbështetur në vlerat e vërteta të një populli si shqiptarët dhe në një projekt të ri modernizues, të balancuar dhe të mbështetur në themelet e forta të elementëve të mëposhtëm. Së pari, në identitetin e padiskutueshëm të shtetit-komb. Së dyti, në një sistem politik demokratik. Së treti, në një administratë shtetërore të pakorruptueshme e të mbështetur në ligj. Së katërti, në një ekonomi tregu të institucionalizuar ku i jepet përparësi prodhimit kombëtar. Së pesti, në një politikë të jashtme të bazuar në interesin kombëtar. Së gjashti, në luftën e pakompromis kundër krimit e kundër të keqes, në çdo formë që të materializohet e keqja shoqërore. Së shtati, në krijimin e në kultivimin e vlerave të vërteta të një shoqërie që krijon mundësi për të gjithë. Së teti, në kultivimin e vlerave të një shoqërie civile efektive. Së nënti, në ndërtimin dhe konsolidimin e strukturave të shërbimeve shoqërore si edukimi, shëndetësia, e mbrojtja e fëmijëve dhe e pensionistëve. Më në fund, por jo më e fundit, ndërtimi i strukturave funksionale të një sistemi të partive politike i cili të avancojë e të mbrojë interesat e bashkësisë ligjore-politike me mjete legjitime demokratike.

Çdo përpjekje për ndryshim, qoftë në formën e një programi politik, qoftë në formën e një pakete ndryshimesh ligjore, qe nuk mban parasysh këto parime themelore, është e destinuar që të dështojë. Këto elemente janë pjesë e pandashme e çdo projekti për shërimin e përmirësimin e gjendjes. Por, ata që marrin përsipër këtë detyrë, duhet të jenë të përgatitur që të përplasen me një pari që do të përdorë çdo mjet në dispozicionin e saj, edhe në format ekstreme të dhunës e të terrorizmit shtetëror. Rruga është e qartë.

A mund të reformohet së brendshmi ky sistem politik, ekonomik, shoqëror, dhe kjo kastë (klasë) politike 22 vjeçare, e cila është ndërtuesja e interpretuesja e këtij sistemi?

Po nuk priten pushtues qe te na bejne njerez. Sepse pushtimet bejne skllever e jo njerez. Dhe ne I kemi pasur rreth e rrotull te huajt tash 22 vjet dhe nuk janë të zotët të na bëjnë përsëmbari. Ne kemi shtetin tone, le te ndertojme strukturat qe na ndihmojne me arrite objektivat e shoqerive normale, d.m.th., sigurimin e jetes, te nderit, te dinjitetit, te begatimit e te mbrojtjes per popullin tone.  sistemi mund ët reformohet nga brenda, dhe ai do te ndryshohet e përmirësohet me përfshirjen e popullit, të rinisë, të emigrantëve të edukuar jashtë dhe të profesionistëve, qoftë edhe në moshë, në politikë.

Edhe pse do të jetë një ndeshje sy për sy e dhëmb për dhëmb, do të ketë vend edhe për parinë. Gjithkush duhet të funksionojë në një shtet normal që ka shtërngesa ligjore të forta, ata që kanë bërë krime të dënohen, por të gjithë duhet të kenë mundësinë të ndryshojnë për mirë.

Duke qënë se Koalicioni i së majtës, ka LSI-në, e cila bashkëqeverisi për 4 vjet me PD-në, besoni se do të kemi rotacion politik, nëse fiton apo do të kemi Ndryshimin e progresit të kërkuar e të dëshiruar?

Po cfarë rrotacioni, more aman? Këta e kanë mendjen tek rradha e pirjes së gjakut. Politika shqiptare është si politika e cimkave. Ato rrinë gjashtë vjet pa pirë gjak por kur fillojnë kanë etje pwr tw pirw sa për gjashtë vjet. Këta duan të jenë si cimkat. Të pinë gjakun tonë, dmth, të vjedhin sa të munden, në gjashtë muaj të pasurohen për gjashtë breza, dhe mandej flasin për rrotacion. Nuk e kam parë një politikan të dalë e të lypë për bukën e gojës, të ecë në këmbë, të cojë fëmijët në shkollë publike, të bëjë punë vullnetare. Asgjë e re. po përziejmë kazanin e plehrave politikë. Këta ishin në qeveri dolën tre muaj në opozitë. Demokracia nuk është rrotacion, demokracia është që të bëhet zgjedhja më e mirë. Zgjedhjet që kemi ne janë mizerje dhe të dyja të këqia e prandaj duhen refuzuar. Gjarpëri blu e gjarpëri rozë. Ku ëështë dallimi?

A duhet të jetë kushtëzimi i këtij Ndryshimi demokratik, që shtrohet domosdoshmëri nga zgjedhjet e 23 QERSHORIT, rishikimi i Kushtetutës, për të korrigjuar ato ndryshime që u bënë në 2008-n, pasojat e së cilës është përqëndrimi i të gjitha pushteteve në një dorë?

Kushtetuta duhet rishikuar e ndryshuar sepse nuk funksionon. Po kush do ta bëjë? Këta punojnë për vete. Si thonë myzeqarët, gjeti buallica baltën dhe ra rehat.  Edhe ndryshimet do ti bëjnë kur iu intereson dhe si iu intereson. Dhe do të rrinë po aty ku janë tani. Këtu duhet ndrruar kushtetuta, dhe duhet bërë funksionale e duhet vënë në shërbim të mirëfilltë publik struktura e shtetit. Kush do ta bëjë? Hajnin kur e bën polic e ka mendjen prapë me vjedhë. Këta kanë të njëjtën mendësi. Duhet një forcë e re, me njerëz të rinj dhe me mendësi tjetër.

Të paktën këtë premtim nuk e kemi dëgjuar nga opozita. Mendoni se nuk është ky prioriteti i saj strategjik?

Opozita don me cdo kush të kapë kontrollin e shtetit. I ka marrë uria keqas dhe nuk shohin gjë vec parave. Këta duan marrëveshjen me Saliun dhe I thonë “ik me nder.” Aty është e gjithe puna, na e lësho karriken ne. si e thashë më lart, këta nuk kanë ndërmend me ndrrue gjë.

A është Edi Rama lideri i cili mund të realizojë ato tranformime demokratike që nuk janë realizuar 22 vjet deri tani dhe ta çojë Shqipërinë në BE, apo është udhëheqësi i forcës politike më të madhe opozitare?

Po cfarë demokracie? Në cfarë bote jetoni ju?  Këtu është oligarki, këta janë hajna, këta vjedhin bashkë. Edi Rama, Sali berisha Ilir Meta, Fatmir Mediu e me radhë. Këta do të sillen katër vjet rreth mullarit të barit të thesarit dhe aty mbaron puna. Nuk ka BE për ne, ta heqin nga mendja shqiptarët.

Integrimi deri tani është mbajtur peng i mosgjetjes së konsensusit pozitë-opozitë. Përse duhet të jemi optimistë, se çdo rezultar zgjedhor, mund të ndihmojë, që pozita-opozita do të kenë vullnetin politik-kësaj here- për të bashkëpunuar për integrimin?

Po cfarë pengu? BE nuk don qe shteti shqiptar te jete pjese e BE. Duhet të jemi optimistë? Po asgja nuk ka me ndodhë. nuk janë tre ligjet problem. Këta janë bashkë por nuk është integrimi që nuk ka me ndodhë zgjidhja. Sepse ashtu I thuhet që të ngopesh me lugë të zbrazur. Zgjidhja është bojkotimi, vota e bardhë, vota kundër, ndërtimi i një koalicioni qytetar për liri e demokraci. Këtu duhen bërë bashkë këto grimcat e shoqërisë civile që synojnë ikjen nga kontrolli i parisë. Ose duhen mbështetur alternativat që janë jashtë strukturave të këtyre, si dy partitë që do ju krijojnë probleme të dy koalicioneve si FRD e AKZ ose duhet ndërtuar një strukturë civile me inisiativat “Bjeri Vize”, “Vota e Bardhe,” Levizja “Vota e Protestes”, “Hiqu Kryq,” Blogun “Demokracia Direkte” dhe ata të tjerët që kanë thënë tash sa vite, “Bojkot: Vota Shkon Kot.” Sepse, nuk ka më zgjidhje të tjera. Po nuk u veprua kështu, këta prijatarë të parisë së Tiranës do të dalin e të thonë se ju na e dhatë të drejtën të bëjmë të keqen që bëmë, sepse në kaq ditëm, nuk kishte të tjerë, dhe ju na zgjodhët, nuk iu detyruam ne. Se ja shih edhe koalicionet që kemi ndërtuar, ju i zgjodhët. E sa për integrimin ajo është një përrallë e parealizueshme.

INTERVISTE ME GAZETEN SHEKULLI, 04.17.2013

(Dhene gazetarit Plarent Shehu)

Si i gjykoni deklaratat e fundit te perfaqsuesve amerikane ne Tirane per zgjedhjet ne Shqiperi?

Deklaratat e përfaqësuesve të SHBA janë një shprehje e qartë e shqetësimit për stabilitetin dhe demokracinë në një shtet aleat në pozicion strategjik, aq sa mund te konsiderohet shteti shqiptar aleat dhe strategjik.

Me ndërhyrjen ne KQZ, nga kryeministri Berisha dhe shkarkimin e nje anetari te saj me justifikimin se ishte propozuar nga LSI-ja, rrezikon Shqiperia marredhenjet me SHBA-ne?

Shteti shqiptar nuk i rrezikon marredheniet me SHBA sepse ndodhin keto pislleqe të vogla në Tiranë. Ka një linjë shtetërore që rregullohet me marrëveshje e me dokumente të tjera e mbikqyrje që nuk influencohen dhe aq shumë nga politika e ditës. Ka institucione që kanë linjë direkte me partnerët e tyre jashtë shtetit shqiptar. Paria ka shumë influencë por nuk është vendimtare në këto punë.

Por janë këto problemet tona politike të brendshme që bëhen shumë shqetësuese për stabilitetin e vendit dhe që shqetësojnë edhe SHBA. Klanet e parisë së Tiranës, nuk kane cfarë të humbin, janë krejt të pafytyrë, nuk e respektojnë as shtetin e as popullin, dhe te gjithe e dinë mirë se kush janë ata. Të gjithë i njohin si persona të pabesë, si politikanë të nivelit të ulët, si njerëz të lidhur me krimin dhe si mafiozë të paskrupullt. Perpjekja e SHBA duket se është që të minimizojë efektet e sjelljes se tyre negative, në mënyrë që te mos jene edhe me te demshme se sa mund të jenë. Sepse këta sillen kështu vetëm kur iu rrezikohet posti. Kur janë në poste janë shërbëtorë shumë të bindur sepse luajnë një lojë të dyfishtë, edhe shërbejnë edhe vjedhin për vete.

Mendoj se ju dhe te tjeret duhet ta keni pare nga ËIkileaks se nuk ushqen kush ndonje iluzion as edhe për njerin ne politiken e Tiranës. Fatkeqësisht, bindja është se këta që janë në politikë, nuk do te veprojne me ndershmeri apo ne interes te shtetit e te shqiptareve. Keta politikane kane nje te shkuar dhe ajo eshte e zeze si bloza. Keta kane nje te tashme dhe ajo eshte e zezë si bloza. Si do te jete e ardhmja? E zezë si bloza.

A mendoni se qeveria dhe Berisha do te bejne zgjedhje te lira e te ndershme me 23 qershor?

Po nuk eshte Berisha qe i ben zgjedhjet, keta jane te gjithe bashke dhe zgjedhjet I bejne bashke Edi Rama, Sali Berisha dhe Ilir Meta. Keta bene nje pakt me 1 prill, kanë harxhuar nje vit duke i kopsitur punet… tashti kane vendosur që ta zbatojne e ta shpallin. Mirëpo u gjetën tërësisht të papërgatitur nga reaksioni popullor dhe tani iu duhet që të justifikojne sjelljen e tyre para shqiptareve. Këtyre iu intereson që të duket se e kane sherrin mediatik me te vertete. Por ky eshte thjesht teater politik. Keta jane te gjithe ne tave bashke dhe do te bejne gjithcka qe te zbatojne marreveshjen qe kane bërë Edi Rama dhe Ilir Meta. Këtu ka dorë edhe Sali Berisha që ishte kumbari sepse asgjë nuk u bë pa miratimin e tij. Problemi është se do iu ike loja nga duart. Ne nje vend ku nuk ka ekonomi e vlera, shteti eshte ekonomia. Nje pale mbështetës e klientë jane te uritur, nje pale të tjerë u mbajten me therrime dhe janë edhe më të uritur. Keshtu qe sherri varet nga faktore qe nuk jane teresisht nen kontrollin e tyre.

Ish ambasadori John L. Ëithers II, jo me larg se dje per nje te perditshme shqiptare iu ka bere thirrje shqiptareve haptazi qe të votojnë kundër Berishes, shprehimisht, “Më 23 qershor votoni kundër Berishës, kundër rikthimit në komunizëm”. A jemi ne komunizem vertet? Eshte etike deklarata e tij, apo ky eshte nje mesazh dhe i SHBA-se?

Ambasadori Ëithers është në pension dhe besoj se flet si individ por ai i njeh mire te gjithe keta persona. Do të thoja se deklarata e tij duhet interpretuar pak me ndryshe. Pakti i parise i 1 Prillit 2013 dhe sjellja e te gjithe paleve tregojne se tashme jemi ne nje sistem fashist qe shitet si demokraci. Jemi ne nje fashizem demokratik sepse paria i ka vjedhur zgjedhjet pa filluar. Keta e kane bere ligjin si iu ka sherbyer me mire, i kane mbushur listat si kane pasur deshire, kane caktuar ke kane dashur vete, dhe tani I lene njerezit te bejne zgjedhjet. Mandej do t’i mbushin kutite dhe i ndajne punet si iu intereson atyre. Deklarata e tij eshte shume e sakte. Por me komunizem duhet kuptuar nje diktature fashiste e parisë sunduese, që është paria e sistemit të vjetër, e veshur si demokraci. Mesazhet e SHBA i percjell Ambasadori Arvizu, Zv. Ambasadori dhe zyrtaret e tjere. Por nuk ka dyshim se Ambasadori Ëithers e din se cila eshte e mira e SHBA dhe cka pret e desheron SHBA qe te ndodhe ne shtetin shqiptar.

Si e gjykoni kthimin e Eduard Selamit ne PD, pas vitesh ne Amerike dhe nje sih kundershtar i Sali Berishes?

Me vjen keq per të. Ne politike, sidomos kur je pjesë e një populli që është në një pikë kritike e në udhëkryq sic janë shqiptarët, njeriu duhet te kete vlera, bindje e parime dhe marrjen me politike duhet ta shohe si sacrifice qe ben sepse politikanet e vendeve te vogla jane humbes pa filluar lojen. Politika ne rastin tonë, pra, nuk bëhet për të fituar bukën e gojës por për të fituar respektin e njerëzve. Politikani që mendon me fitue bukën me politikën, mbaron i urryer sepse ecën me një fature në kurriz dhe është për shitje dhe lehtësisht i përdorueshëm. Një politikan që mendon se do të vdesë e që dikush duhet të vijë e ta respektojë a ta përmendë për mirë, nuk ke se cka i bën. Unë mund të ngordh për bukë, por nderin tim në jetën publike nuk kam pse e shes. Të gjithë jemi të vuajtur në mërgim, unë kam larë dyshemetë e restauranteve, por të vërtetën nuk kemi pse ta tjetërsojmë për një kafshatë buke apo një post në shërbim të një bande kriminale.  Ky e shiti veten e nderin dhe tani do të bëjë hyzmeqarin e gjirizit të PD-së. Po si ky edhe të tjerët nuk dalin dot nga lëkura e tyre dhe do të vdesin në shërbim të gjithkujt përvecse të popullit të vet.

Z. Rama perse nuk vini ne Shqiperi te kontribuoni per demokratizimin e vendit, si ne politike dhe ne jeten akademike?

E para, kush tha që nuk vij në shtetin shqiptar? Unë kaloj dy-tre muaj në vit në shtetin shqiptar me gjithë familjen dhe vij të paktën dy herë në vit. E dyta, në kam punuar e punoj sa mundem për të bërë detyrën time qytetare. Kam botuar të parën reviste anglisht për shqiptarët në SHBA në vitet kritike 1996-1997. Kam botuar artikuj e intervista rregullisht. Kam botuar dy libra me analiza e studime për shqiptarët, më 2006 dhe më 2012 dhe po botoj një të tretë këtë muaj që vjen. Dhe unë i kam ruajtur të njëjta bindje që kam pasur në kohët kritike të vitit 1990. Mendoj se do të hap një gazetë online shqiptare me disa kolege të mi nga 1 maji 2013. Kam ofruar ndihmen time për të hapur një kateder te shkencave poltiike ne Shkoder, në Universitetin Luigj Gurakuqi, me shpenzimet e mia dhe me njohjet e mia, dhe jam ofruar te jap mesim falas atje. Më e bukura është se jam refuzuar nga rektori i atij universiteti, nga të dy rektorët e atij universiteti dy herë për këtë ofertë timen. Jam ofruar te jap mesim ne Universitetin e Tiranes pa para, dhe gjate veres, dhe jam refuzuar. Koha ime eshte shume e shtrenjte, dhe ne nje vend ku nuk te duan, nuk ke si jep kontribute. Por libri ka shkuar në botimin e tretë, gjë që tregon se ka shumë interes.

Ne lidhje me jeten politike, une kam nje vend ne historine e ketij shteti qe nuk ma ze dot njeri, edhe pse për shumë vite kam qënë i cenzuruar haptazi e pa pikë turpi. Nga ana e ime, kam qënë shumë i vetëdijshëm për cka kam kontribuar dhe jam munduar me aq sa kam mundur qe te mos e perlyej emrin tim dhe kontributin tim me ndyresite e politikes shqiptare. Unë kam mbajtur të njëjtin qëndrim qysh në vitin 1990, dhe gjithnjë kam thënë të vërtetën. Me e thane te verteten eshte kontributi me i madh që mund të japësh në këto kohë të mashtrimit. Po u desh ndonjë kontribut tjetër, une jam nga ata qe nuk i druhen asgjeje e askujt. Ata qe me njohin e dine se i kam dashur librat, por e kam njohur edhe rrugen e veshtire te perplasjes se pameshirshme ne te gjithe nivelet dhe me të gjithë mënyrat. Por, thjesht, unë nuk kam deshire te merrem me politikë në shtetin shqiptar. Unë i njoh kufizimet e mia si aktivist, nuk kam ambicje, politika nuk më jep kënaqësi, në fakt më trazon shumë, dhe dua vetëm të them të vërtetën. Këtë më duket se e bëj mirë. Këtë dua të bëj sa më mirë që mundem sepse me thanë të vërtetën është shërbimi më i madh publik që mund të ofrojë një qytetar me kurajo civile.

A duhet qe shqiptaret e diaspores te kthehen te ndihmojne vendin per tu demokratizuar?

Po. E para, ne nuk jemi diaspora. Ne jemi të mërguar politikë dhe të tjerët janë të mërguar ekonomikë. Por ne kemi ikur për bindjet tona dhe po të na kapnin këta do të na nisnin në botën tjetër… e jo se nuk janë përpjekur. Ai që ka lindur në SHBA është diasporë, ne jemi të dëbuar, jemi mërgimtarë të detyruar. E dyta, unë e shumë të tjerë si unë, jemi në lojën politike e jemi aktive, por jemi shumë të censuruar. Se nuk bëhet lufta vetëm duke u rreshtuar mbas njërit e tjetrit por edhe me argumente e dije dhe në Tiranë përhapet shumë mashtrim e pak e vërtetë. Kaq keq është gjendja sa lufta bëhet me mbrritë njerëzit e ndershëm, ata që e dinë se i ka mbërthyer e keqja por nuk dinë se cka me ba. Vetëm kur njerëzit ta kuptojnë të vërtetën dhe të sillen ashtu si duhet, si atdhetarë e patriotë, të vendosin se do ta luftojnë të keqen, atëherë do të fillojë të ndryshojë gjendja dhe atëherë do të mund të kontribuojmë edhe ne ashtu si duhet e si i kemi mundësitë.

E treta, demokracia ka rregulla, dhe mërgimtarët i njohin ligjet dhe i respektojnë. Por shteti shqiptar është kamp përqëndrimi, është një sistem më fashist se ai i Hitlerit në të cilin sundojnë klanet katundare që respektojnë vetëm lekun e fitimin. Pra, kush dëshëron të kthehet ne nje kenete ku ka vetem hiena, gjarperinj, krim e poshtersi? Ata që kanë dështuar do të kthehen dhe do të adaptohen sepse nuk kanë ku ikin tjetër. Ata iu bashkohen strukturave shoqërore të parisë. Por pse duhet të kthehen e të bëhen pjesë e lojës ata qe kane arritur te behen dikushi ne vendet ku jetojne? Pse duhet të kthehen e te merren me këtë llum qe nuk barazohet as me ndyresirat e me llumin e shoqerise ne vendet ku jetojne?

E sa për mërgimtarët e vërtetë politikë, ne po flasim e do të flasim. Por kur nuk të dëgjon njeri, atehere pse duhet te vijmë? Qe te shkojme per dhjame qeni dhe te humbim familjet, pasurinë, dhe nderin? Kur te cohen ne proteste njerezit e ndershem, sado pak që të jenë, të gjithë ne, por edhe diaspora do te jetë me ta. Ne kete mizerje terri informative e propaganda te shfrenuar mashtrimi e manipulimi nuk ka shans qe te mbrrish njerezit e ndershem. E ndryshimin duhet ta bejne ata, ne dhe diaspora do te duhet që të ndihmojme dhe do te bejme te pamunduren, por e keqja eshte ketu, midis jush. Doktori te ndihmon te luftosh kancerin. Por po vendose te pish duhan nuk ka mjek qe te ndihmon te sherohesh. Gjithkush duhet të luftojë të keqen dhe ne të gjithë kemi qënë e jemi me ju. Se njeriut i vdes nëna por nuk i vdes Atdheu, e ky është Atdheu i jonë e jo vetëm i këtyre maskarenjve.

Kush mendoni se do te fitoje keto zgjedhje me 23 qershor?

Humbesi i madh eshte populli shqiptar. Fituese do te jete paria e Tiranes dhe bota kriminale. Keta do te sundojne edhe pak kohe. Por kriza e ketij sistemi është e pashmangshme. Këto zgjedhje janë si qetësia para furtunës e ciklonit. Në këtë vend ka dy zgjidhje e nuk ka rrugë të tjera. Ose do të triumfojnë banditët, hajnat e kriminelët dhe ky shtet do të bëhet Sodoma e Gomorra moderne, ose do të triumfojnë njerëzit e mirë që do të luftojnë të keqen dhe do të ndërtojnë një shoqëri normale. Por, armiku të gjithëve, paradoksalisht edhe armiku i vetvetes është paria e Tiranës, sepse këta janë të uritur dhe po hanë aq shumë sa do të plasin. Fitorja e parisë në këto zgjedhje, është edhe fillimi i fundit të vërtetë për të sepse nuk ka më as burime financiare, as mbështetje morale, as shpresë në popull, as aleanca të huaja por është vetëm kundër të gjithëve. Këta kanë dalë më fytyrën e tyre të vërtetë dhe ajo është e frikshme.

Nese Sali Berisha do te humbase zgjedhjet do te percahet PD-ja, apo do te marre fryme. A duhet te largohet nese humbet?

Ku do të shkoje ky zotni qyqari dhe ata qyqarët e banditët e tjerë në PD, PS, e në të gjithë partitë e tjera? Sali Berisha dhe gjithe te tjeret, qe nuk marrin dot viza, bashkë me 400000 hajdutet e Ali Babait te rreshtuara ne partite e parise se Tiranes nuk kane ku ikin sepse e dinë se herët a vonë do të vijë dita e gjykimit dhe ajo do të vijë se s’bën. E vetmja menyre qe ata të mbijetojne eshte qe te pine gjakun e shqiptareve dhe ti mbajnë të skllavëruar në një kamp përqëndrimi bashkëkohor si shteti shqiptar. Keta jane ushunjza dhe gjarperinj dhe dihet se cfare iu duhet bere ushunjzave dhe gjarperinjve. Prandaj, në mungesë të alternativave, duhet të hidhet vota e protestës, vota e bardhë. Qytetarët duhet t’iu bien vizë këtyre dhe të mendojnë për një organizim të ri për një fillim të ri e ndryshe. Njerëzit nuk duhet të bien në kurthin e parisë. Arma e vetme që kanë është vota dhe të gjithë duhet të respektojnë votën e tyre sepse është e shtrenjtë.  Por si humbën, si fituan, këta këtu do t’i kemi. Edhe kur të ikin këta do të kemi bandat e tyre, kartelet e trustet kriminale që këta i kanë ndërtuar dhe i mbajnë gjallë. Këta nuk ikin ndryshe përvecse me sherr, dhe përplasja është në prag të derës, është vetëm ceshtje kohe por është e pashmangshme.

Interviste ne Revista JAVA: 02/12/2013

I nderuari z. Rama faleminderit që pranuat të intervistoheshit nga ne. Verdikti i Gjykatës së Shkallës së Parë për çështjen e “21 Janarit” ka treguar se Drejtësia shqiptare e ka të pamundur t’i shkëputet ndikimit politik. Nëse e keni ndjekur ecurinë e procesit, a mendoni se Gjykatat shqiptare, mund të gjenin kurajë t’i shkëputeshin disi tutelës dhe frikës nga politika e z.Berisha?

Procesin e kam ndjekur me shumë vëmendje, kryesisht përmes shtypit të përditshëm që, gjithsesi, është tejet i deformuar dhe në shërbim të pakushte të njërës apo të tjetrës palë të parisë së Tiranës. Megjithatë, në lidhje me sjelljen e gjyqtarëve në gjykimin e vrasjes së katër personave në rrugë e jo brenda institucioneve të shtetit, duhen theksuar katër gjëra. Së pari, duhet kuptuar mirë se ligji gjithnjë është elastik. Nga që cdo sistem ligjor sanksionon atë që nuk duhet bërë, lë gjithnjë shumë hapësirë interpretimi e justifikimi në lidhje me atë që duhet bërë. Shpesh ajo që ka ndodhur është në nivelin e të diskutueshmes dhe me pak ndihmesë nga institucionet e tjera dhe me mbylljen e syve nga prokuroria e gjykata, sic ndodhi në këtë rast me zhdukjen e videove, regjistrimeve, të armëve, regjistrave, thirrjen e dëshimtarëve, etj., sjellja e gardistëve bëhet disi e justifikueshme për ta. Por, realiteti është se gjykatat shqiptare nuk kanë asnjë fije respekti për ligjin dhe sistematikisht demonstrojnë një besnikëri të frikshme karshi klaneve oligarkike dhe kriminale që kontrollojnë cdo aspekt të jetës shqiptare. Së dyti, gjykatat në shtetin shqiptar janë nga institucionet më të korruptuara të shtetit dhe të vëna pa kushte në shërbim të parisë së Tiranës. Mjafton të kujtohen skandalet e panumërta që kulmuan me Gërdecin e me vrasjen e 26 të pafajshëmve, korrupsionin e rrugëve, të tenderave, të privatizimeve, të subvencioneve, e me rradhë. Këta nuk e lëvizën gishtin se i dilnin petët lakrorit dhe tundeshin themelet e sistemit. Mirëpo, nuk është frika që ndjejnë nga Sali Berisha por është bindja e tyre e vetëdijshme se kështu duhet vepruar, d.m.th. se edhe këta janë pjesë e vetëdijshme e krimit politik. Më së fundi, gjykatësit do t’i bindeshin gjithkujt që kontrollon pushtetin e makinën shtetërore. Fajtori i vërtetë është ai që dha urdhërin që të vriten njerëzit. Këta ishin vegla të tij. Fajtori as nuk u gjykua, as nuk u thirr si dëshmitar, e as nuk u dënua. Më në fund, duhet thënë se kjo sjellje është metodë pune në shtetin shqiptar. Të gjithë janë të kapur dhe po këta gjykatës do t’i shërbenin pa pikën e mëdyshjes edhe palëve të tjera po të ishin në pushtet. Në se vijnë në pushtet këta të palës tjetër, të njëjtët gjykatës, po të mos kenë pasaporta të shteteve të tjera e kështu të ikin nga sytë këmbët, do t’i nxjerrin të fajshëm e kriminalë po të njëjtët njerëz. Nuk mund të jetë një njeri në shërbim të parisë së Tiranës, të dënojë hajnat e vegjël dhe të punojë për të nxjerrë të pafajshëm kapobandat, dhe të shkojë në shtëpi e t’i thotë vetes i ndershëm, dhe të rrisë familje të shëndoshë. Problemi është se këta e bëjnë këtë me ndërgjegje të plotë, dhe prandaj janë pjesë e strukturës kriminale-mafioze të parisë së Tiranës.

Kemi disa privatizime të gabuara dhe së fundmi një privatizim të dështuar të ‘Albpetrolit’, që gjithsesi është parathënë me kohë nga ekspertë të ndryshëm për mënyrën sesi është vepruar me procesin e transparencës së tenderimit. Duke e parë nga larg, në pozitën tuaj, a nuk duket se ka një tentativë për t’i shitur asetet e vendit pa asnjë logjikë ekonomike dhe më shumë se kaq me pak logjikë kriminale?

Në politikat ekonomike dhe në privatizime të këtij niveli, nuk ka gabime por ka një llogaritje shumë të qartë e të bërë me kujdes nga ata që bëjnë ligjin, dhe mandej bëjnë privatizimin. Pra, logjika e shitjes së pasurisë kombëtare kujtdo që hedh e pastron para në arkën e shteti shqiptar në shërbim të klanit sundues nuk është pak kriminale por është shumë kriminale, d.m.th., është një sjellje mafioze dhe kleptokratike e padyshueshme. Duhet kuptuar edhe logjika që ndjek Sali Berisha dhe administratorët e shtetit në shërbim të tij në marrjen e këtyre vendimeve. Arka e shtetit është bosh, e prandaj duhet mbushur disi, privatizimi i jep mundësi klanit sundues të parisë së Tiranës që të paguajë rrogat e të mbajë njerëzit në punë. Po ashtu, privatizimi i këtij niveli dhe me këtë mënyrë i ndihmon të konsolidojnë interesat ekonomike të grupeve, familjeve e strukturave të dyshimta që i ndihmuan të rrinë në pushtet e që iu shërbyen me besnikëri. Privatizimi i bërë në këtë mënyrë i ngjan parimit të tokës së djegur. Kushdo që do të marrë pushtetin nesër, do të ketë celësat e kashtës dhe do të gjejë thesarin bosh e shtetin borxh deri në fyt. Sa të merren vendimet e duhura, sa të përmbysen marrëveshjet, sa të verifikohen paratë, burimet, e investimet, në se do të merren vendimet e tilla do të kalojë kohë. Dhe kur të qetësohet zallamahia në rrugë me protestat e pritshme e me rrëmujat e zakonshme, gjendja do të ketë shkuar në një pikë kritike, populli do të harrojë se cka ndodhur dhe me pafytyrësinë e zakonshme, kundërshtarët do të fillojnë të bëjnë fajtor njëri-tjetrin. Mirëpo, kjo pasuri ka qënë dhe është pasuria e të gjithë shqiptarëve, privatizimi është bërë në mënyrën më të gabuar e kriminale të mundshme, dhe është detyrë e gjithkujt që kërkon që të bëjë politikë në shërbim të popullit që t’i thotë të bardhës e bardhë, dhe të zezës e zezë dhe ti rishohë ytë gjithë ligjet e kaluara dhe proceset se si janë bërë. Këto 22 vjet shqiptarët kanë parë një proces privatizimi që ka qënë metoda e pasurimit të llumit shoqëror, e cubave, hajnave dhe lamashëve të rrugës, gjtihnjë në shërbim të klaneve të konsoliduara të parisë së Tiranës. Kjo duhet riparë me kujdesin e duhur.

Keni qenë vazhdimisht kritik ndaj qeverive shqiptare dhe nivelit të tyre të demokracisë. Ku e shikoni në fazën e tranzicionit pikën e parë të degradimit të qeverive të post’90?

Të gjitha qeveritë e mbas vitit 1990 janë bërë me njerëz të situr mire, të lëmuar e të deformuar me kujdes para vitit 1990. Këta ishin të piketuar që të merrnin pushtetin, pavarësisht se në atë ngut u ngatërruan këmbët e disa individë e gjetën veten të caktuar në opozitën kundër partisë që i shërbenin me shumë devotshmëri. Të gjithë forcat politike dhe të gjithë individët që dolën në lojë ishin të kapur, të kontrolluar, të manipuluar, marioneta e kukulla, pa vlera morale të qëndrueshme, pa ide realiste, e pa ndjenjën e shëndoshë të shërbimit publik. Ashtu si ishin këta vetë, ashtu ishin edhe qeveritë që bënë, të degjeneruara, të zvetënuara, antikombëtare, anti-shtetërore, katundare dhe në shërbim të klaneve katundare të parisë. Qeveritë që janë zgjedhur nuk ua ka lënë në trashëgim babai i teqesë, bajraktari i katundit, apo këshilli i të urtëve por këta i kanë trajtuar si të ishin të tilla. Qeveritë janë zgjedhur në mirëbesim të popullit shqiptar, dhe detyra e tyre parësore ka qënë që të mirëadministrojnë pasurinë kombëtare e të ruajnë nderin e dinjitetin e popullit. Ne jemi një popull i vogël, me një ekonomi të brishtë, nën trysni të jashtëzakonshme ekonomike, demografike dhe politike. Prandaj, administrimi me kujdes i pasurisë kombëtare, përkujdesja për kultivimin e vlerave shoqërore, ruajtja e nderit dhe e dinjitetit të qytetarëve, shërbimi ndaj të pamundurve, të sëmurëve dhe të brezit të tretë, rritja e fëmijëve sic duhet, me vlerat dhe me edukimin e duhur, ruajtja e ambjentit dhe investimet afatgjata në edukim, ekonomi, në kulturë kanë qënë objektiva kardinale për cdo qeveri. Këta shpërdoruan gjithcka, dhe në vend që me ato dhjetra e dhjetra miliardë dollarë që kanë hyrë si kanë hyrë në shtetin shqiptar, me burimet e me njerëzit që kishim të ndërtonin dicka të dobishme e me të ardhme, përfunduan duke e kthyer vendin në një shkretirë morale, me një shoqëri të kriminalizuar dhe pa të ardhme. Mirëpo, kjo iu shërbente atyre dhe këtë shoqëri të degraduar, të zvetënuar dhe të degjeneruar vendosën të ndërtonin dhe e kanë ndërtuar.

A është një lloj dehje nga liria, kjo që po ndodh me fenomenin e demokracisë shqiptare?

Liria është e drejta për të vepruar në mbrojtjen e mendimeve dhe të interesave tuaja, por pa shkelur interesin e përgjithshëm, interesin e shtetit, dhe pa shkelur të drejtat e tjetrit. Kjo që ka ndodhur në shtetin shqiptar është keqkuptimi i lirisë. Kjo është anarki e qëllimtë, dicka që shqiptarëve iu shitet si liri, thjesht për t’ua bërë skllavërinë e ardhshme më të pranueshme e të pashmangshme. E sa për demokracinë, në shtetin shqiptar mund të ketë individë që kanë qënë e që janë demokratë por nuk ka pasur ndonjëherë demokraci. E para dhe e vetmja herë kur u votua në mënyrë me të vërtetë demokratike ka qënë në zgjedhjet e 31 Marsit 1991. Mbas atyre zgjedhjeve, zgjedhjet kanë qënë vetëm e vetëm përplasje të strukturave të drejtuar nga katundarë, në bazë të parimeve katundare, dhe me objektivat e mbrojtjes së interesave të katundeve respektive përmes manipulimit dhe vjedhjes së votave. Demokracia nuk është rrumpallë e një shprehje e individualizmit ekstrem në të cilin vota shitet për nje thes miell apo për një gjel deti, për një vend pune, apo për përfitime të tjera. Demokracia është metoda për me zgjedhë udhëheqësit, që matarojnë punët e kombit për një periudhë të caktuar. Pra, duhet të ketë një vetëdije paraprake se ka një grup, sic është edhe familja, në të cilin, për të bërë një punë caktohet apo zgjidhet më i zoti që është për atë punë. Lumi bën dritë kur kanalizohet e drejtohet në rrugën e duhur. Edhe vullneti i popullit duhet kanalizuar e drejtuar në rrugën e duhur që në këtë rast është interesi kombëtar-shtetëror që duhet të ishte i padiskutueshëm dhe në qëndër të politikave të caktuara. Kur nuk kanalizohet si duhet, lumi përmbyt e shkatërron gjithcka që gjen në rrugën e vet. Kjo që ka ndodhur gjatë këtyre 22 vjetëve është thjesht triumfi i katundarisë, i mendësisë katundare të manipuluar nga paria e Tiranës, nuk është demokracia e vërtetë. Një ditë, kur të na dalë dehja, e të na mbysë zullumi i asaj që kemi bërë, do të pendohemi shumë. Unë shpresoj që të mos jetë vonë e të ketë ende shpresë, por edhe po nuk pat më shpresë duhet punuar kundër të keqes pa mëdyshje e pa kompromis.

Të gjitha institucionet e vendit tashmë janë nën diktatin e z.Berisha, që e ka përmbysur strukturën e pavarësisë institucionale, me anë të vendosjes së figurave, që pothuaj nuk e respektojnë dhe më shumë akoma as se përfaqësojnë pavarësinë e institucionit të tyre. Kjo fillon nga presidenti e me radhë. A mendoni se kjo është logjike për personazhe me të shkuar komuniste dhe me kompleksin e dosjeve, që me sa duket janë mbyllur për fare?

Nuk ka kund institucione të pavarura; ka një autoritet më të lartë se të gjithë, që në rastin tonë është vullneti i popullit shqiptar. Shteti shqiptar është shtet sovran sepse njihet nga shtetet e tjera. Shteti shqiptar duhet të respektojë sovranitetin e shtetit sepse me kenë shtet nuk është dicka që arrihet lehtë. Politikanët duhet të mbrojnë interesat e shtet-kombit dhe të respektojnë vullnetin e popullit. Mirëpo, popullin shqiptar as nuk e ka pyetur, dhe as nuk e pyet njeri. Prandaj edhe shqiptarët shpërthejnë në cdo mënyrë që munden kundër shtetit e kundër pushtetarëve që kanë. Në këtë shtet formalisht sovran, institucionet kanë pushtete të caktuara, por që të gjitha pushtetet e ligjet duhet të burojnë prej këtij autoriteti që zgjidhet nga populli në zgjedhje dhe që në emër të popullit nxjerr ligjin bazë, ligjet dhe aktet në bazë të të cilave funksionojnë këto institucione. Zgjedhjet e manipuluara, dhe politikanët e korruptuar që dalin prej tyre cojnë në ndrydhjen e në deformimin e vullnetit të popullit. Në shtetin shqiptar, zyrtarët janë në pushtet jo pse i shërbejnë ligjit, por sepse i shërbejnë një klani të caktuar. Të gjithë janë pajtuar me mendimin se duhet të bëjnë atë që iu thotë shefi i klanit të caktuar. Është krijuar bindja se kur të jenë në pushtet këta politikanë do ti vënë në një post që do ta shfrytëzojnë deri në maksimum. Kur të ikin nga pushteti, këta do të kenë vjedhur aq para sa të jetojnë për shtatë breza edhe në opozitë. Kjo është sjellja logjike për parinë e Tiranës që ka ndërtuar një sistem qartësisht oligarkik e kriminal.
Në lidhje me të shkuarën, ka pasur njerëz që në të shkuarën kanë qënë pjesë e strukturave të shtetit, por që i kanë shërbyer shtetit dhe janë munduar që edhe në ato kushte të mbesin njerëz. Shumë kanë qënë komunistë me bindje por dhe teknokratë e shërbyes publikë të aftë, njerëz që 1990-ta i gjeti dhe i la vetëm me një pension, pa shtëpi, të përbuzur pa të drejtë, e pa asnjë pikë respekti për kontributin që kishin dhënë, e pa asnjë mundësi për me kontribue në shoqëri, përvecse me u kryqëzue e me u dënue moralisht për marrëzirat e një grushti udhëheqësish në Bllokun e Tiranës që donin të ruanin sundimin e tyre me cdo kusht e pa pikë mëshire për shqiptarët. Këta ishin përgjegjës për Luftën e klasave, për mbylljen ekstreme, për ndrydhjen ekstreme, për ngurtësinë e politikave e me rradhë. Në nivelin ideologjik, me qënë komunist d.m.th. me besue në barazinë e njerëzve, me iu dhanë mundësi edhe atyre që nuk kanë aftësi e kapacitete, me jetue si njerëz. Këtë premton edhe social-demokracia, këtë premton edhe nacionalizmi, këtë premton edhe cdo ideologji tjetër. Mund të jetë e pamundshme që të zbatohet, por si ide nuk është dicka e dënueshme, është thjesht pjesë e debatit publik dhe ideologjik në lidhje me rrugën që duhet të marrë shoqëria. Ideja e socializmit në shoqërinë shqiptare do të ketë gjithnjë mbështetje të ndjeshme politike. Sa më shumë do të polarizohet shoqëria shqiptare, aq më shumë do të rritet kundërshtia shoqërore dhe ide të tilla do të bëhen të pranueshme për brezat që vijnë. Prandaj duhen ndarë njerëzit që besonin e besojnë në shtet, në komb, në shërbim publik, në strukturën institucionale dhe në ligj, nga arrivistët, intrigantët, ekstremistët, dhe shërbyesit e gjithkujt që tashmë janë në pushtet.

Në lidhje me dosjet, shteti që kishim ishte një shtet i deformuar moralisht. Por, në drejtim të anës teknike, të administrimit, të survejimit, të kontrollit e të funksionimit, ishte një shtet shumë modern. Mirëpo, ky sistem modern i njëanshëm u vendos mbi një shoqëri katundare. Sistemi u shemb, katundarët mbetën e dolën në krye të shtetit, dhe bënë një shtet katundar, me një kapitalizëm katundar, me parti katundare dhe me një sistem vlerash e propagande të denjë për katundarët. Tashti, në një shoqëri katundare, sic jemi ne, dosjet janë bomba bërthamore. Nderi e dinjiteti i familjes e gjithcka tjetër varen nga ajo që ka ndodhur, dhe ajo që ka ndodhur ka qënë tejet e frikshme, e llahtarshme në përmasa, dhe e përcudnueme, sa nuk merret me mend. Ajo është ana e errët dhe e zezë e shpirtit tonë, që në duhet ta mbyllim e vulosim njëherë e përgjithmonë e që duhet ta harrojmë si një andërr të keqe. Shqiptarët duhet të shohin përpara, duhet të mendojnë për të ardhmen e brezave dhe të gjithë shoqërisë e jo të merren me dosjet. Mirëpo, parisë dosjet i duhen si mjet kontrollimi i valvulës së tensioneve shoqërore. Dosjet janë mënyra më e mirë e përdorimit, frikësimit, e kontrollimit, izolimit e zhvlerësimit të njerëzve. Kjo metodë kontrollimi e parisë, sic e kam shpjeguar në detaje në librin tim të fundit “Përrallat e Tranzicionit Shqiptar” është një metodë e mbështetur në mendësinë katundare por funksionoi mirë. Njerëz që përndryshe do të ishin tejet të dobishëm për shoqërinë, janë mënjanuar, injoruar, zhvlerësuar apo edhe shkatërruar familjarisht. Në parantezë, edhe pse unë nuk merrem e nuk dua të merrem më me politikë, do të thoja të hapet dosja e ime. Unë kam aq ndershmëri e ndërgjegje sa me u përballë me veten time e me gjykue gjithcka të mirë a të keqe që kam bërë. Por ka shumë që nuk e kanë atë fuqi apo që kanë fëmijë me rritë, me mbajtë familje apo me ruajtë interesa të ngushta. Shkurt, do të thoja se dosjet janë përdorur e do të përdoren nga katundarët në pushtet e në opozitë për arritjen e qëllimeve të klaneve respektive katundare dhe për shkatërrimin e mëtejshëm të shoqërisë shqiptare.

Ka një ngritje të nacionalizmit në vendet ku flitet shqip dhe retorikë të madhe nacionaliste në Shqipëri. A mendoni se kjo është tamam një strehë për t’i fshehur njerëzve paditurinë e liderve për të drejtuar dhe për të dhënë alternativa?

Kombëtarizmi është ideologjia e vetme që mund të përqafojmë ne shqiptarët. Ne nuk bashkon as feja, sepse kemi tri fe; nuk na bashkon klasa e shtresa, sepse kemi e do të kemi shqiptarë të pasur e të varfër; nuk na bashkon idioma, sepse kemi ndarje në gegë e toskë; nuk na bashkon mendësia, sepse jemi të ndarë në malokë të Jugut e të Veriut, në fshatarë të Jugut e të Veriut, në qytetarë të jugut e të Veriut; Nuk na bashkon as interpretimi i historisë, sepse kemi qënë në pozicione të caktuara e të kundërta si gjatë perandorisë osmane, gjatë kohës së luftës së ashpër të klasave, ashtu edhe deri në ditët e sotme kur ende flasim për persekutim, përndjekje, apo për ndërtimin e një sistemi që i ndan njerëzit me thikë sic është sistemi kapitalist. Nëse duam një shtet normal, sic e kanë gjermanët, sllovenët, apo të tjerët, ne duhet të përqafojmë idenë moderne të shtet-kombit. Shteti dhe kombi janë të pandashëm dhe ose kombi do të kërkojë shtetin, ose shteti do të formojë kombin dhe ne duhet të punojmë të gjithë për atë punë. Edhe demokracia e vërtetë bëhet e mundshme kur shërben si metodë për të zgjedhur udhëheqësit, dhe për të përcaktuar politikat që i shërbejnë një kombi të caktuar. Ndryshe edhe demokracia është shkatërrimtare e paralizuese për një shoqëri që nuk i ndan vlerat e një kombi etnik apo qytetar, sic është bie fjala, SHBA ku pavarësisht bindjeve, përkatësisë etj. të gjithë janë qytetarë të shtetit. Në rastin tonë, është e pashmangshme që shteti do të identifikohet me shqiptarët që përbëjnë mbi 90 e ca përqind të popullsisë së shtetit. Gjuha e shtetit do të jetë gjuha shqipe, historia e shtetit është pazgjidhshmërisht e lidhur me historinë shqiptare, dhe identiteti i shtetit ka qënë dhe do të jetë i lidhur pazgjidhshmërisht me identitetin kombëtar shqiptar. Përndryshe kombi shqiptar do t’i kundërvihet një shteti që nuk i promovon vlerat kombëtare, edhe pse pakicat do të kenë të gjithë të drejtat e detyrimet që duhet të mbrohen në një shoqëri moderne. Rritja e vetëdijes kombëtare shqiptare është normale, e pashmangshme, dhe në fakt, shumë e dobishme, anipse e vonuar dhe e abuzuar nga politikanët. Kombëtarizmi behët streha e fundit e horrave, si këta që ne kemi me kaq shumicë në politikë kur politikanët kërkojnë të përdorin interesin dhe mbështetjen për dienë kombëtare për të manipuluar njerëzit dhe për të mbrojtur interesat e tyre dhe të klaneve të tyre. Flamuri është gjëja më e shenjtë kur mbulon trupin enjë dëshmori të rënë për Atdhe. Flamuri bëhet leckë kur përdoret nga një politikan për me mbulue poshtërsitë e veta.

Si e shikoni marrëdhënien e Kosovës me Shqipërinë?

I shoh në një pikë kthese interesante. Si Shqipëria ashtu edhe Kosova janë protektorate pa sovranitet të plotë e të mirëfilltë. Mirëpo paria e Tiranës e ka humbur sharmin dhe influencën që kishte dikur mbi shqiptarët e Kosovës. Edhe qëndra e kombit shqiptar ka lëvizur nga Tirana drejt Prishtinës e Tetovës. Shqiptarët e Kosovës, të Maqedonisë e të Malit të Zi janë patriotë, atdhetarë e kombëtarë. Tashmë ata kanë dijet, shtresën politike, një nivel qytetarie të lakmueshëm, besnikëri në strukturat lokale, dhe, pavarësisht kriminalizimit të disa segmenteve të politikës, masa e popullit është e shëndoshë, e vetëdijshme, dhe këta sundimtarë që e kanë shfrytëzuar përtej maksimumit të mundshëm kontributin që kanë dhënë, janë kalimtarë. Brezi i ri i politikës është shumë më atdhetar, më i pastër, më i vetëdijshëm, dhe kombëtar. Kosova është qendra e shqiptarisë dhe Tirana është vetëm një metropol ndër disa metropole të politikës shqiptare. Rrjedhat janë interesante dhe do të shohim se si do të evoluojnë mbas shpërthimit të plotë të krizës, të kthimit të emigrantëve, të përplasjes së pashmangshme shoqërore dhe të nevojës për dalje nga gjendja, situatë që do të precipitojë në tre-katër vitet e ardhshme.

Me vëzhgimin tuaj, si është sot pozicioni ndërkombëtar i Shqipërisë, me mesazhet shumë ambigue që jep vazhdimisht?

Shteti shqiptar është një protektorat ndërkombëtar, klasa sunduese e të cilit merret seriozisht vetëm deri në atë sa mund të shkaktojë probleme rajonale. Mirëpo, kjo kontrollohet lehtë me disa takime në Tiranë sepse politikanët shqiptarë e përdorin nacionalizmin si strehën e fundit të horrave politikë. Oligarkia shqiptare është një oligarki e krimit mafioz dhe kjo krijon shumë shqetësime për BE dhe SHBA. Nga ana e tyre, politikanët janë të interesuar që të mbajnë bashkë katundarët e tyre. Këta politikanë që kemi janë tërësisht të diskredituar e pa kurrfarë besueshmërie në popull dhe tek të huajt. Ata që bërtasin më shumë për Komb, Bashkim e për Rilindje Kombëtare, punojnë me shumë kundër këtyre objektivave. Kështu që BE, SHBA, shtetet fqinje dhe strukturat që ndikojnë në politikën shqiptare e dinë se këta nuk e kanë fare seriozisht atë që thonë.

A keni arritur në një gjykim tuajin për personazhet kryesore që e kanë drejtuar Shqipërinë në këto 22 vjet?

Po, gjykimin tim e kam dhënë në librat e mi dhe në intervistat që kam dhënë periodikisht. Mendoj se e dhashë edhe pak më lart. Ka dalë llumi mbi ujë dhe tash duhet të shpresojmë që rrjedha e historisë do ti shtyjë drejt vendmbledhjes së plehrave historike. Zhumilet rrinë mbi ujë por dikur do të bien në fund.

Si pjesë e komunitetit shqiptaro-amerikan, a shqetësoheni për fatin e zgjedhjeve të 2013 dhe me parregullsitë që mund të ndodhin me to, të parashikuara nga burime mediatike shqiptare?

Si unë ashtu edhe shumë miq e shokë të mi shqetësohen për gjendjen e vendit dhe për qorrsokakun moral ku e ka futur paria sunduese e Tiranës. Ne kemi ikur nga shteti shqiptar por nuk ka ikë atdheu prej nesh. Atje kemi familjet, të afërmit, varret, të shkuarën, kujtimet, dhimbjet e vuajtjet dhe normalisht që shqetësohemi për cdo gjë që ndodh. Ne jemi shqiptarë, dhe na dhemb shumë gjithcka e keqe që ndodh.
Por, në lidhje me zgjedhjet, edhe këto zgjedhje janë të destinuara që të jenë të kontestueshme pa u zhvilluar. Me deformimet e listave dhe të numrave të deputetëve, me kodin zgjedhor, me caktimin e komisioneve, me mënjanimin e emigrantëve, me shtërngesën që iu bëhet partive të vogla që nuk mund të marrin vota po nuk iu bashkëngjitën klaneve të parisë, qysh tani është dhunuar vullneti i popullit. Ky është një film që e kemi parë dhe që e dimë se në fund do të triumfojë e keqja. Nuk mundet të ndodhë ndryshe, gjarpëri do të flejë gjith ditën, por kur ta marrë uria do të kafshojë. Paria e Tiarnës do të sillet e përsillet dhe kur të vijë puna tek votat e tek zgjedhjet, nuk do t’i rezistojë tundimit të së keqes së pushtetit dhe do t’i vjedhë pa hezitimin më të vogël.

INTERVISTË ME GAZETAREN DORIANA METOLLARI, DREJTORE E HERMES NEWS, 03/22/2013

Si do ta komentoni përgatitjen që forcat politike po bëjnë për fushatën elektorale?

Shinasi Rama: Përgatitja që po bëjnë është shumë intensive, mirëpo mungon substanca e duhur. Prijatarët nuk ofrojnë zgjidhje. Nuk kanë asgjë me thanë përvecse që me marrjen e pushtetit, mbështetësit e tyre do të mund të marrin një vend pune. Koalicionet, marrëveshjet, programet, e gjithcka bazohet në këto premtime. Së shpejti do të shohim megamitingjet e turmat histerike, do të dëgjojmë këngëtarët si Ciljeta të ndezin masat, do të përjetojmë edhe përplasjet e sherret personale, por nuk do të ketë substancë e  adresim të duhur të problemeve.

Kohët e fundit është folur për të drejtën e votës, që mund t’iu jepet edhe 16 vjeçareve… Dua ta shikoj këtë në dy plane: e para ju mendoni se ne Shqiperi ka ardhur ky moment ?

Shinasi Rama: Këto janë shashka mediatike, por edhe shprehje të djallëzisë politike. Politikanët po mendojnë që të përdorin cdo gjë për t’i joshur e për t’i përdorur edhe të rinjtë. Kulturalisht, po votuan njëherë për ta, do të vazhdojnë të votojnë. Ata që fitojnë do të shpërblehen disi e do të mbesin peng për jetë. Kështu nuk do të ketë zgjidhje jashtë kontrollit të hekurt të parisë.

… e dyta, nga ana teknike është gati Shqipëria që këtë të drejtë ta inserojë në këto zgjedhje.

Shinasi Rama: Këta e bëjnë lehtë përfshirjen e 16 vjecareve sepse nuk i kanë mbaruar listat; ne gjendjen ku jemi më lehtë e kanë të përfshijnë 16 vjecaret që jetojnë aty se sa emigrantët që, edhe pse mund të jenë të regjistruar, nuk dihet ku janë.

D.m.th. 16 vjecarët (minorenet) kanë pergatitjen e duhur, për të qënë të përfshirë politikisht ?


Shinasi Rama: Jo, 16 vjecarët, e bile edhe 18 vjecarët nuk e kanë pergatitjen e duhur. Për të pasur të drejtën e votës duhet të kalosh një provim qytetar që duhet të administrohet nga shteti. Në se njerëzit nuk e dinë se përse votojnë, atëherë vota e tyre do të jetë një votë e hedhur në shërbim të së keqes. Njerëzit me dënime e precedente penale duhet të jenë të përjashtuar, ashtu si edhe të sëmurët, të paaftët etj. Shkurt, nuk duhet ta ketë gjithkush të drejtën e votës. Dhe 16 vjecaret natyrisht nuk e kanë dijen e përgatitjen e duhur. Sidomos në një popull ku fliten marrina, ku politikanët janë mashtrues të nivelit më të ulët shoqëror, shteti duhet të krijojë mekanizma për të edukuar qytetarin. Ata që kalojnë provimin, duhet të votojnë. Pse duhet të ketë provim për makinën e jo për votimin?

A mendoni se perfshirja e te 16-vjecareve ne politike, duhet te filloje me informacionin ne bazen mesimore, apo edukative ?


Shinasi Rama: pikërisht, por shkolla është për tokë dhe mësuesit nuk dinë cfarë flasin.

Pse ne Shqiperi, askush nuk mendon te nderrmare hapa konkret per t’i siguruar te drejte vote emigranteve, cfare do te ishte nje zgjidhje shume e mire per nivelin e demokracise ne vend.


Shinasi Rama: Emigrantët nuk përdoren kollaj, prendaj askush nuk i don atje. Do të ishte një zgjidhje e mirë sepse emigrantët kanë përvojë, dije e njohuri se si funksionojnë shoqëritë normale. Paria e Tiranës nuk i don sepse asaj i duhet një shoqëri kriminale.

A mendoni se ne Shqiperi (ashtu si ne shume vende te tjera europiane) levizjet qytetare mund te kene me shume sukses sesa partite politike. A ka levizje popullore te mirefillta ne shqiperi ? A ka baze te mire per te tilla ?

Shinasi Rama: Ka lëvizje të tilla, por ka një mosbesim të thellë kulturor dhe të trashëguar. Së shpejti do të kalohet edhe kjo gjendje.

Si e parashikoni kete fushate politike, flas cilat mendoni se do te jene te rejat qe do te sjelle ?


Shinasi Rama: Asgjë të re nuk do të ketë. Ndoshta e lë mjekrën Sali Berisha. Nuk priten të reja të tjera. Këta nuk dalin nga lëkura e tyre.

A mendoni se zhvillimi i mediave online, po krijon rritjen e hapesires se lirise ne fjalen e lire ne Shqiperi ?

Shinasi Rama: Po. Mendoj se mediumet shoqërore në web po bëhen të dobishme dhe po krijojnë mundesi të medha komunikimi e organizimi. Kjo do te jete edhe me e vyeshme ne te ardhmen.


A eshte rritur perfshirja e qytetareve ne vendimmarrje keto vite ?

Shinasi Rama: Përkundrazi. E gjithë loja bëhet që shqiptarët të mos mund të luajnë ndonje rol. Qëllimi i parisë së Tiranës është që t’i paralizojë qytetarët. Ndryshe ajo nuk mund të bejë atë që don, d.m.th., të ruajë sundimin oligarkik, dhe kontrollin e saj mbi ekonominë, shoqërinë dhe vlerat.